زمینه و هدف: چرای دام به عنوان یکی از آشفتگی های اکولوژیک باعث تغییر در خصوصیات خاک و پوشش گیاهی مراتع می شود. هدف از این تحقیق مطالعه اثر قرق بر ذخایر میکروبی زی توده و برخی خصوصیات خاک مراتع حوضه گنبد شهر همدان است. یکی از این مناطق تحت قرق 02 ساله است و منطقه دیگر در خارج از منطقه حفاظت شده تحت چرای دام است. روش بررسی: نمونه گیری خاک بر اساس روش سیستماتیک تصادفی انجام شد. پنج ترانسکت 0222 متری با جهت شمالی جنوبی - - به طور تصادفی در هر منطقه )قرق و چرا شده( به صورت جداگانه در نظر گرفته شد. نمونه برداری خاک در هرر 022 مترر ببرا روش سیستماتیک تصادفی و در اردیبهشت ماه سال 59 انجام گرفت. عناصر مس، آهن، پتاسیم، منیزیم، منگنز و روی به وسیله طیف سنجی - جذب اتمی، اسیدیته با دستگاه pH متر، وزن مخصوص ظاهری از روش کلوخه ای، نیتروژن کل از روش کجلدال، کربن آلی و ماده آلی خاک از روش اکسیداسیون تر والکی بلک و زیتوده میکروبی کربن به روش تدخین استخراج محاسبه شد. - یافته ها: پس از انجام تجزیه و تحلیل های آماری مشخص شد که غلظت عناصر پتاسیم و روی در خاک منطقه قرق و غلظت عنصر 7 در منطقه / منیزیم در خاک منطقه چرا شده افزایش معنی داری در سطح 9 درصد داشته است. اسیدیته خاک در منطقه چرا شده از 20 07 درصد در منطقه قرق به مقدار / 7 افزایش یافت. رطوبت خاک در منطقه چراشده کاهش معنی داری یافته و از 00 / قرق به مقدار 02 0 گرم بر سانتی متر مکعب بود که در منطقه قرق / 01/00 درصد رسیده بود. جرم مخصوص ظاهری خاک نیز در منطقه چراشده 01 2 گرم بر سانتی متر مکعب رسید. زی توده میکروبی کربن در خاک مناطق قرق و چرا شده تفاوت / کاهش معنی داری داشته و به 51 2 گرم بر کیلوگرم در / معنی داری داشت. مقایسه میانگین زی توده میکروبی کربن در خاک مراتع گنبد نشان داد که این پارامتر از 12 2 گرم بر کیلوگرم رسیده و افزایش معنی داری داشته است. / منطقه چرا شده به مقدار 59