از اقدامات موثر در زمینه بهینه سازی مصرف سوخت در ساختمانهای مسکونی، طراحی اقلیمی این ساختمانها بر اساس اصول معماری همساز با اقلیم در هر منطقه می باشد. اقلیم سرد(کوهپایه ای مرتفع) به عنوان یکی از مناطق اقلیمی ایران، راهکارهای خاص خود را می طلبد که بسیاری از این تمهیدات در معماری بومی آن، مشهود است. با این نگرش به هدف دستیابی به ضوابط طراحی در اقلیم سردسیری، خانه های بومی همدان به عنوان نمونه موردی، بررسی می شود. در ابتدا به بررسی اقلیمی این شهر در دو بعد مشخصات آب و هوایی و نیازهای اقلیمی منطقه از نظر آسایش انسان در فضاهای زندگی و شرایط ساخت و ساز معماری پرداخته می شود. در بخش دوم با بررسی نمونه های مسکن بومی همدان، ویژگیهای مسکن بومی همساز با اقلیم بیان می شود. بخش اول بر مبنای اطلاعات ایستگاه هواشناسی فرودگاه همدان(کلیماتولوژی) در فاصله سالهای 1976 تا 2003 است. بخش دوم بر اساس مطالعه 50 نمونه مسکن سنتی همدان مربوط به دوران قاجار و پهلوی که تا امروزه پابرجا بوده اند، در دو بخش 1. انتظام فضای معماری، 2. ویژگیهای فضای معماری تنظیم شده است. ویژگیهای به دست آمده از این پژوهش میتواند به منظور دستیابی به اصول و ضوابط طراحی همساز با اقلیم با شناخت نیازهای امروزی مسکن، راهگشای طراحی مسکن در شهر همدان باشد. قابل ذکر است که این روش برخورد، قابل الگو برداری برای دیگر شهر ها و دیگر اقلیمها می باشد.
