مریم بیات ورکشی

زمینه و هدف: خشکسالی و کمآبی سال های اخیر باعث گرایش برنج کاران به استفاده حداکثری از منابع آب زیرزمینی به عنوان یک منبع مطمئن برای تولید شده است. این درحالی است که برنج علاوه بر کمیت آب، شدیدا تحت تاثیر کیفیت آب مورد استفاده است. هدف از این مطالعه بررسی روند پارامترهای کیفی آب زیرزمینی چهار دشت آستانه، تالش، لاهیجان و فومنات واقع در استان گیلان به تفکیک ماههای کمآب و پرآب است. روش بررسی: در این پژوهش، اطلاعات 15متغیر کیفی آب زیرزمینی چهار دشت استان گیلان از سال 1382تا سال 1393مدنظر قرار گرفت. این اطلاعات در قالب 15سری زمانی چاه پیزومتری دشت آستانه، 41چاه پیزومتری دشت تالش، 24چاه پیزومتری دشت لاهیجان و 44چاه پیزومتری دشت فومنات جمع آوری گردید. بدین ترتیب برای هر چاه دو سری زمانی 15تایی عوامل کیفی، در ماه کم آب و پرآب در محیط SPSSایجاد شد. تجزیه و تحلیل روند با آزمون ناپارامتری من کندال .(، صورت گرفتMann-Kendall) یافتهها: نتایج نشان داد در هر دو ماه کمآب و پرآب، روند تغییرات بیشتر متغیرهای کیفی کاهشی بود، لیکن در ماه پرآب روندهای کاهشی مشهود بود. ضمن آنکه روندهای افزایشی نیز اگرچه با تعداد کم، در ماه پرآب مشاهده گردید. در هر دو ماه پرآب و کمآب، روند تغییرات pHو % Naافزایشی بود. لیکن در ماه کمآب، روند افزایشی در پارامترهای SARو SO4نیز مشاهده گردید. همچنین کیفیت آب چاه های دشت تالش برای کشت برنج، به عنوان کشت غالب استان، مناسب تر از سه دشت دیگر ارزیابی شد. نتیجهگیری: مصرف آب زیرزمینی کلیه دشتها در هر دو ماه کمآب و پرآب فاقد محدودیت برای کشاورزی و بهویژه کشت برنج بود. بنابراین با توجه به کاهش غلظت اغلب متغیرهای مورد مطالعه طی دوره آماری، میتوان اظهار داشت کیفیت آب زیرزمینی دشت های استان گیلان بهبود یافته است