مطالعه بر روی قابلیت دسترسی فسفر در طول زمان و نقش مواد الی در افزایش فراهمی فسفر از منابع فسفاته در خاکهای اهکی جهت بهبود مدیریت کوددهی و حاصلخیزی خاک سودمند خواهد بود. از این رو با توجه به اهمیت فراهمی فسفر مورد نیاز جهت رشد گیاه آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی با دو نوع تیمار نیم درصدی مروی کمپوست زباله شهری (VM) و ورمی کمپوست دامی (VSH) و سه نوع کود فسفات شامل خاک فسفات RP (22% P2O5) با دو سطح صفر و 201 و دی امونیوم فسفات (DAP) و سوپرفسفات تریپل (SPT) با دو سطح صفر و 100 کیلوگرم در کیلوگرم در هکتار با سه تکرار به مدت 90 روز در شرایط ازمایشگاهی انجام شد. جز بندی فسفر در روز اول و 90 انکوباسیون در سه تکرار در نمونه خاکهای تیمار شده و شاهد صورت گرفت. نتایج نشان داد که جزء پیوندی با کربنات کلسیم در روز اول بیشترین جز را در همه نمونه ها به خود اختصاص داده است و رهاسازی فسفر از فاز جامد به محلول تحت تاثیر مقدار کربنات کلسیم می باشد. به طور کلی کاربرد منابع الی اثر قابل توجه و متفاوتی بر روی جزی بندیفسفر در خاک های اهکی داشت، فسفر از منابع الی به تدریج در طول زمان به فرم قابل دسترس تبدیل می گردد ونیاز به گیاه را تامین می کند.
