شناسائی نوع کانی های اجزاء خاک هایی که پوشش گیاهی متفاوت دارند، دارای اهمیت ویژه ای است. هدف از این مطالعه بررسی کانی های اجزای خاک تحت کشت مداوم است. بدین منظور، سه منطقه با رژیم رطوبتی خاک مشابه (زریک) شامل دشت های گیان، درود و کنگاور انتخاب شدند. 13 خاک رخ با تاریخچه کشت زراعی و ویژگی های متفاوت انتخاب و خاک رخ-ها حفر و تشریح شدند. خاک های انتخاب شده تحت کشت برنج، گندم، کلزا، چغندرقند بودند. نمونه ها از افق های مختلف جمع-آوری شدند و ویژگی های فیزیکوشیمیایی و کانی شناسی آنها در آزمایشگاه اندازه گیری شد. تمامی اجزای خاک شامل سه جزء شن، سیلت و رس جدا شدند و محتوی کانی آنها تعیین شد. نتایج تجزیه های پراش پرتو ایکس، میکروسکوپ های الکترونی عبوری و روبشی نشان داد که بیشترین فراوانی نسبی کانی های جزء رس در کشت برنج به ترتیب شامل کلرایت> ورمی-کولایت> اسمکتایت> ایلایت می باشد. شرایط غرقابی وضعیت مناسبی را برای پایداری کانی های کلرایت و ورمی کولایت فراهم کرده است. حضور ورمی کولایت در کشت برنج را می توان به دلیل هوازدگی بیوتایت دانست. بیشترین مقدار اسمکتایت در جزء رس کشت زراعی چغندرقند و سپس در کلزا دیده شد. نوتشکیلی اسمکتایت حاوی کلسیم، بعنوان کاتیون قابل تبادل در خاک های کشت شده غالب است. کانی های مختلط کلرایت-ورمی کولایت، ایلایت-اسمکتایت و ایلایت-ورمی کولایت در جزء سیلت کشت برنج به طور غالب و سپس در کشت چغندرقند و کلزا مشاهده شدند، تغییرپذیری جزء شن ناچیز و در تمامی کشت ها تقریبا مشابه بود.
