چکیده 1 سابقه و هدف: پتاسیم عنصر ضروری برای رشد گیاه میباشد و قابلیت استفاده و شکل های آن، تحت تأثیر ویژگی های خاک، کانی شناسی رس و نوع کشت است. پتاسیم در خاک به چهار شکل محلول، تبادلی، غیرتبادلی و ساختاری وجود دارد. پتاسیم غیرتبادلی و ساختاری مربوط به محتوی برخی کانیها همانند فلدسپارها و میکاها می باشد، در حالی که پتاسیم تبادلی به شکل یونهای جذب شده بر روی کانیهای رس و مواد آلی مشخص میشود. پتاسیم محلول کم تر از یک درصد پتاسیم کل است. گیاهان در نیاز به پتاسیم متغیر و مقادیر متفاوتی از پتاسیم را جذب می کنند. اطلاعات درباره وضعیت پتاسیم خاکهای استان لرستان و کرمانشاه و ارتباط با کانیشناسی رس تحت کشت های زراعی متفاوت کمیاب است. بنابراین هدف از این مطالعه تعیین شکلهای پتاسیم در برخی از خاکهای مناطق درود، گیان و کنگاور تحت کشتهای زراعی متفاوت و آنالیز کانیشناسی رس خاکهای مورد مطالعه، برای یافتن ارتباط بین شکل های متفاوت پتاسیم و کانیشناسی رس بود. مواد و روش ها: در پژوهش حاضر، سه منطقه مختلف شامل گیان، درود و کنگاور، انتخاب گردیدند. سپس 15 سری خاک با ویژگی ها و تاریخچه کشت زراعی متفاوت انتخاب، و خاکرخها حفر و تشریح شدند. خاک های انتخابی تحت کاربری مرتع، کشت گندم، برنج، ذرت، کلزا، چغندرقند و انگور بودند. نمونه های خاک از افق های مختلف، جمع آوری گردید و ویژگی های فیزیکی، شیمیایی و کانیشناسی خاکها در آزمایشگاه اندازهگیری شد. شکل های مختلف پتاسیم شامل: محلول، تبادلی، غیرتبادلی و کل تعیین شد. یافته ها: همه خاک ها آهکی بوده و در رده اینسپتیسولز طبقهبندی شدند. محتوی رس، سیلت، کربنات کلسیم معادل و 0 درصد بود. غلظت پتاسیم محلول، /7-1/ 15 و 8 /3-50/3 ،21-49/8 ،27/5-53/ مواد آلی به ترتیب دارای دامنه بین 2 3600- 32 و 9333 -2083 ،105-676 ،3- تبادلی، غیرتبادلی و کل در خاکهای مورد مطالعه به ترتیب دارای دامنه 62 1585/ 44 میلیگرم بر کیلوگرم)، پتاسیم غیر تبادلی ( 4 / میلی گرم بر کیلوگرم بودند. میانگین غلظت پتاسیم محلول ( 2 میلی گرم بر کیلوگرم) و پتاسیم کل ( 7251 میلیگرم بر کیلوگرم) در خاکهای شالیزار بالاترین بوده، که ممکن است s.hashemi@malayeru.ac.ir : * مسئول مکاتبه 1396 ( نشریه پژوهش های حفاظت آب و خاک جلد ( 24 )، شماره ( 5 180 به دلیل محتوی رس بالا و مقدار کربناتکلسیم پایین منطقه باشد.
