زمینه و هدف : برنامه ریزی و مدیریت مواد زاید جامد شهری بدون داشتن اطلاعات کافی و قابل اطمینان درباره نرخ تولید زباله و اجزای فیزیکی آن امکان پذیر نخواهد بود. طی چند دهه گذشته استفاده مجدد و بازیافت از اجزای تشکیل دهنده مواد زاید جامد شهری به علت مخارج و هزینه های جمع آوری و دفن زباله شهری در زمین ، یک موضوع زیست محیطی بسیار مهم و در خور توجه محسوب می گردد. روش بررسی : در این پژوهش، به منظور بررسی امکان بازیافت از مبدا زباله شهر ملایر و تعیین اجزای فیزیکی زباله شهری ملایر، نمونه هایی از زباله در فاصله زمانی پاییز 85 تا تابستان 86 از طریق روش کامیون - بار و بر اساس روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی جمع آوری شده است.تمامی نمونه ها جهت تعیین اجزای فیزیکی تشکیل دهنده زباله بطور دستی جداسازی شدند و داده های حاصل با استفاده از آنالیز واریانس و تست توکی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در این پژوهش مشارکت شهروندان ملایری در اجرای تفکیک زباله در مبدا نیز مورد بررسی قرار گرفته است. نظر سنجی عمومی صورت گرفته از طریق تقسیم شهر به چندین خوشه و تکمیل پرسشنامه ها به روش مصاحبه حضوری در هر خوشه شهر انجام گردید. یافته ها : نتایج حاصل نشان داد که در شهر ملایر روزانه بطور متوسط 138 تن زباله تولید می شود که حدود 11 درصد آن را مواد قابل بازیافت تشکیل داده است. همچنین متوسط سرانه تولید روزانه زباله در شهر ملایر 88/0 کیلوگرم به ازای هر نفر در روز به دست آمده است. نتایج به دست آمده از پرسشنامه ها نیز مشخص نمود که 99 درصد از مردم ضمن تمایل به اجرای طرح تفکیک زباله از مبدا ، حاضر به همکاری با عوامل اجرایی این طرح می باشند. نتیجه گیری: در مجموع می شود نتیجه گرفت با بکارگیری برنامه های بازیافت، می توان روزانه علاوه بر ممانعت از دفن 15 تن مواد قابل بازیافت در زمین ، در حدود 19 میلیون ریال (برآورد ارزش ریالی مواد بازیافتی از زباله شهری ملایر) درآمدزایی نمود.
