علیرضا ایلدرمی

مدل­های ریاضی یکی از ابزارهای مهم برای پیش بینی مقدار رسوبگذاری در بستر رودخانه­ها و مخازن سد هستند که بر معادلات حاکم بر پدیده­های مؤثر در انتقال، توزیع و انباشت رسوب مبتنی می­باشند. هدف از این­ تحقیق بررسی اتتقال رسوب و تغییرات پروفیل بستر در راستای طولی و عرضی در رودخانه یلفان­ سد اکباتان­ با استفاده از مدل2/1 GSTARS می­باشد­. ­بررسی تغییرات مقاطع 1، 2و 3 با نتایج حاصل از شبیه­سازی مدل نشان می­دهد که ­دارای مطابقت قابل قبولی می­باشد ­و نشان می­دهد­ که در مقطع 4 مقدار فرسایش نسبت به مقاطع قبل افزایش و در مقاطع پایین دست رسوبگذاری افزایش یافته است. به طوری­که­ میزان تغییرات مقاطع عرضی رودخانه از بالا به طرف پایین دست تقریبا هم­سو و هم راستا با نتایج مدل بوده و­ میزان خطای محاسبه شده نیز این نتیجه را تأیید می­نماید­. نتایج حاصل از­ بررسی خط القعر درمدل بیان کننده افزایش میزان رسوبگذاری به طرف پایین دست و بالا­بودن میزان فرسایش و کف­کنی در بستر رودخانه در بالا دست می­باشد­. مقادیر ضریب همبستگی وضعیت فرسایش و رسوبگذاری محاسبه شده توسط مدل2.1 GSTARS در مقاطع شبیه­سازی شده طی مراحل کالیبراسیون و صحت سنجی 72/0و این مقدار برای پروفیل طولی رودخانه 53/0 به دست آمد که در حد قابل قبولی می­باشند. بررسی­ها نشان می­دهد­­که مدل حجم رسوب انتقالی را ­برابر 36/1 میلیون متر مکعب برآورد کرده و نزدیکی آن با مقدار اندازه­گیری شده­ به میزان 42/1 میلیون متر مکعب نشان داد که معادله یانگ در مدل Gstars 2/1 نتایج قابل قبولی ارائه کرده است، بنابراین­ پیشنهاد می­شود به منظور اطمینان و کارایی بیشتر نتایج حاصل از اجرای مدل­های شبه دو بعدی، نتایج حاصل با استفاده از مدل­های دیگر مانند River intake نیز ارزیابی و اجرا شود.