علیرضا ایلدرمی

شناخت تغییرات مکانی و زمانی پارامترهای کیفی آب زیرزمینی تحت تاثیر تغییر اقلیم گام مهمی در در مدیریت حوزه­های آبخیز کوهستانی به ویژه در اقلیم مناطق خشک و نیمه خشک محسوب می شود. پارامترهای اقلیم آینده با استفاده از داده­های دمای حداقل، دمای حداکثر، بارش و ساعات آفتابی دوره پایه( 1371 تا 1395) در دشت کشاورزی سیلاخور بروجرد، با مدل گردش عمومی جو HADCM3 و مدل ریزمقیاس نمایی LARS-WG طبق دو سناریوی B1 و A2 پیش بینی شد. با استفاده از شاخص خشکسالی SPI، سالهای تر و خشک در دوره پایه تعیین و وضعیت خشکسالی آینده پیش بینی گردید. با استفاده از داده های کیفی آب 18 چاه حوزه مورد مطالعه، توزیع پارامترهایTDS ،EC ،PH ، SAR با استفاده از چهار روش اصلی پهنه بندی در زمین آمار (IDW،RBF ، Kriging وCokriging) مورد بررسی قرار گرفت و نقشه­های پراکنش آنها تهیه و با استفاده از شاخص ریشه دوم میانگین مربع خطا (RMSE)، بهترین مدل انتخاب گردید. در آخر با استفاده از روش تحلیل عاملی و آنالیز واریانس اثر تغییر اقلیم و خشکسالی ها بر پارامترهای ژئوشیمیایی آب بررسی شدند. نتایج نشان داد که برای پارامترهای PH ، TDS، SAR و ECبه ترتیب روش های کوکریجینگ معمولی، کوکریجینگ ساده، کوکریجینگ ساده و کوکریجینگ ساده مناسب تر بوده اند. در بین پارامترهای مورد بررسی TDS و EC بیشترین همبستگی را با دمای میانگین داشته و SAR همبستگی بالایی با پارامترهای اقیلمی نداشته است. پارامتر PH همبستگی منفی قوی و معنی­داری با دمای حداقل دارد. نتایج از عدم تاثیر معنی دار کلاس های خشکسالی و ترسالی بر کیفیت آب به غیر از PH دارد. درحالیکه خشکسالی های شدید بر همه پارامترهای کیفی آب اثر معنی دار دارند. بررسی تغییر اقلیم نشان می دهد که با افزایش دمای حداقل و حداکثر در سال های آینده TDS و ECافزایش وPH کاهش می یابد.