امروزه مدلهای ریاضی شبه دو بعدی کاربرد گستردهای در مباحث هیدرولیک جریان و رسوب رودخانهها یافتهاند. در این بررسی روابط دبی –اشل، فرسایش و رسوبگذاری در رودخانه یلفان سد اکباتان همدان با استفاده از مدل فلوئنت شبیهسازی شده است. ابتدا مقادیر عددی پیشروی رواناب برای مدلهای تلاطمی در مقاطع مستطیلی و ذوزنقهای با مدل بر آورد و در زمانهای مختلف با نتایج آزمایشگاهی بررسی و مقایسه گردید. نتایج نشان دادکه در مقطع مستطیلی انتشار رواناب و فشار در سطح کانال تقریبا یکسان توزیع می شود و مقادیر دبی اشل تغییرات زیادی را نشان نمیدهد. درکانال ذوزنقهای با سطح مقطع بسته اندازهگیری دبی اشل نشان داد که انتشار رواناب با سرعت و فشار بیشتر در کف کانال موجب افزایش فرسایش در کف میشود. در کانال ذوزنقهای با سطح مقطع باز مقادیر دبی اشل و هیستورگرام های فشار و سرعت انتشار نشان داد که فشار و سرعت انتشار در کنارههای کانال بیشتر و میزان فرسایش در کنارههای بیشتر است. نتایچ بررسی روابط دبی اشل نشان داد هر چقدر دهانه کانال ذوزنقهای بسته تر باشد میزان فشار در کف بیشتر و در دیواره کانال کمتر و در نتیجه میزان فرسایش در بستر بیشتر میباشد. برعکس هر چقدر دهانه ذوزنقه بیشتر باز شود میزان فشار رواناب در کناره های بستر بیشتر و در نتیجه میزان فرسایش بیشتر است. نتایج نشان داد که به علت تغییر رابطه دبی اشل و سرعت جریان و فشار در مقاطع مختلف میزان فرسایش و رسوبگذاری به شدت تغییر مییابد. بررسی انتشار رواناب نشان داد که شکل کانال تاثیر مهمی در ایجاد ناپایداری بستر رودخانه دارد و موجب مئاندری شدن و جابجایی مسیر رودخانه میشود، که در کارههای مهندسی رودخانه باید مورد توجه قرار گیرد.
