مقاله حاضر با هدف مروری بر حدود کاربرد نرم افزارهای تحلیل داده های کیفی به توصیف قابلیت ها و زمینه های کاربست آنها می پردازد. سابقه بهره گیری از رایانه در پژوهش به طور عام و پژوهش کیفی به طور خاص به پیدایش رایانه و استفاده از قابلیت ها و امکانات آن در تولید و نشر پژوهش ها بر می گردد، به طوری که برنامه های رایانه ای مرتبط با سازماندهی داده های کیفی از سال 1984 در دسترس بوده اند. امروزه کاربرد فناوری رایانه در پژوهش کیفی از داده پردازی ساده تا بازیابی و مرتب کردن داده های پیچیده را در بر می گیرد. اگر چه برنامه های نرم افزاری عمومی مانند واژه پرداز، بازیابی کننده متن و مدیریت متن به طور گسترده ای می توانند در همه اشکال پژوهش کمی و کیفی بکار گرفته شوند، اما این برنامه ها به طور خاص برای تحلیل داده های کیفی طراحی تشده-اند. طی دهه های اخیر چندین بسته نرم افزار تخصصی نیز برای تحلیل داده های کیفی عرضه شده-اند که دارای ویژگی ها و قابلیت های خاص پردازش داده های پژوهش های کیفی مانند امکانات کُدگذاری، مقوله بندی و ترسیم شبکه های مفهومی هستند. نکته عمده ای که در اینجا باید به آن اشاره شود این است که نرم افزارهای تحلیل داده های کیفی، همچون نرم افزارهای کمی تحلیل را به صورت خودکار انجام دهند، بلکه تنها در ساده سازی فرایند تحلیل و دسته بندی اطلاعات به پژوهشگر کمک می کنند و از این رو شاید بهتر است آنها را با عنوان نرم افزار کمک تحلیل داده های کیفی معرفی نمود.
