بهناز عطائیان

ترسیب کربن یکی از روش‌های کاهش مقدار دی‌اکسیدکربن اتمسفر و در نتیجه کاهش پیامدهای منفی تغییرات اقلیمی است. در این تحقیق به ارزیابی اولیه از میزان ذخایر کربن خاک در رویشگاه Halocnemum strobilaceum در کویر میقان اراک و تعیین اعتبار مدل Rothamsted Carbon Model (RothC) و همچنین بررسی دو سناریو اقلیمی آینده (عدم وقوع تغییر اقلیم و وقوع تغییر اقلیم) در برآورد تغییرات موجودی کربن آلی خاک پرداخته شد. نمونه‌گیری در قالب طرح تصادفی-سیستماتیک با استفاده از 48 نقطه در خاک سطحی انجام گرفت. برای ارزیابی کارایی مدل از ضریب تبیین (R2)، ضریب همبستگی (r)، میانگین مربعات خطا (RMSE) و همچنین شاخص کارایی اجرای مدل (PE) استفاده شد. نتایج نشان داد که بیشترین و کمترین مقدار موجودی کربن آلی خاک در رویشگاه‌های این گیاه برای هر یک از سناریوهای فوق، به‌ترتیب با مقادیر 1687/19، 0824/20، 0802/20 مربوط به رویشگاه این گیاه در غرب کویر میقان و 7525/9، 2211/10، 22/10 تن بر هکتار در جنوب کویر میقان بود. همچنین نتایج بیانگر کاهش همه ذخایر فعال کربن بود، چنان‌که مخازن مواد گیاهی تجزیه پذیر، مواد گیاهی مقاوم، زیست‌توده میکروبی، مواد آلی هوموسی شده خاک به‌ترتیب معادل 167/14، 421/16، 976/13 و91/1 درصد نسبت به شرایط عدم وقوع تغییرات اقلیمی کاهش نشان خواهد داد. با توجه به وضعیت شکننده اکوسیستم کویر میقان و سایر پلایاهای ایران، درصورتی‌که ارزش اقتصادی (ارزش اقتصادی هر تن کربن حداقل 50 دلار آمریکا) و زیست‌محیطی ترسیب کربن (کاهش تأثیرات گرم شدن زمین و ...) به جمع مزایا و خدمات این اکوسیستم‌ها‌ افزوده گردد، لزوم حفاظت از این اکوسیستم‌ها آشکارتر می‌شود.