تغییر کاربری اراضی از عوامل مهم تخریب خاک بوده و کاهش کیفیت و قدرت باروری خاک از مهم ترین پیامدهای آن است. تغییر کاربری اراضی می تواند بر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک و نیز تحول و پراکنش کانی های رسی تأثیر بگذارد. منطقه مورد مطالعه در دشت کنگاور، واقع در شهرستان کنگاور می باشد. در این مطالعه، تعداد 9 خاک رخ با کاربری مرتع و زراعی متفاوت حفر و خاک رخ ها تشریح و خصوصیات مورفولوژیکی، فیزیکی، شیمیایی و کانی شناسی خاک های منطقه مشخص گردید. سپس خاک های منطقه با استفاده از سیستم رده بندی خاک آمریکا (2014)، رده بندی و در رده های، اینسپتی سولز، انتی سولز و مالی-سولز قرار گرفتند. نتایج نشان داد، باتغییر کاربری از مرتع به زراعت، مقدار رس خاک ها، کاهش یافته است. در بین خاک-رخ های با کاربری زراعی و باغی، بیشترین میانگین درصد رس، مربوط به خاک رخ های تحت کشت گندم می-باشد. با تغییر کاربری از مرتع به زراعت، مقادیر pH، مواد آلی و کربنات کلسیم معادل، کاهش یافته است. در لایه های سطحی، مقادیر پتاسیم محلول خاک رخ های زراعی بیشتر از خاک رخ های مرتعی می باشد. مقدار سدیم محلول در خاک رخ های زراعی با افزایش عمق نسبت به خاک رخ های مرتعی کاهش یافته است. هر دو نوع کاربری حاوی رس های ایلایت، اسمکتیت، پالیگورسکیت، ورمیکولیت و مقادیر کمتر کائولینیت و کلریت هستند. کاربری زراعی دارای فراوانی نسبی بیشتری اسمکتیت نسبت به کاربری مرتع بوده و کاربری مرتع ورمیکولیت بیشتری داشته که در کاربری زراعی مشاهده نشد.
