بهناز عطائیان

از مهمترین پیامدهای انقلاب صنعتی که در اوایل قرن 19 میلادی شروع شد، افزایش شدید گاز دی اکسید کربن در جو زمین است. مراتع محل ذخیره بیش از یک سوم کربن زیست کره خاکی هستند که قادرند دی اکسید کربن اتمسفری را از طریق پوشش گیاهی جذب کرده و در بافت های گیاهی و سپس خاک رسوب دهند. لذا این پژوهش تحقیق با هدف بررسی اثر قرق هشت ساله مراتع مشجر نیمه گرمسیری بر ذخیره کربن آلی خاک در پارک ملی کرخه، استان خوزستان انجام شد. نمونه برداری از خاک منطقه به روش تصادفی – سیستماتیک با استقرار 4 ترانسکت 100 متری در منطقه قرق و همین تعداد ترانسکت در منطقه چرای آزاد انجام شده که از هر ترانسکت 14 نمونه در دو عمق 10-0 و 30-10 سانتیمتری با توجه به مرز تفکیک افق سطحی و زیرین برداشت شد. در هر کدام از نمونه ها خصوصیات فیزیک و شیمیایی خاک از جمله کربن، نیتروژن، بافت خاک، وزن مخصوص ظاهری، هدایت الکتریکی ((EC و اسیدیته خاک(pH) اندازه گیری شد، آنالیز نتایج آزمایشگاهی با استفاده از نرم افزار spss و از طریق مقایسه میانگین داده ها با آزمون t-test مستقل انجام شد. نتایج حاصل نشان داد قرق و چرا بر ذخیره کربن خاک سطحی (عمق 10-0 سانتیمتر)، مقدار نیتروژن خاک (عمق 10-0 سانتیمتر) و میزان وزن مخصوص ظاهری تاثیرگذار و با یک اثر افزاینده همراه هستند. با وجود این موارد اثر معنی داری بر میزان اسیدیته خاک در دو منطقه قرق و چرا مشاهده نشد همچنین چرا برخلاف قرق بر میزان هدایت الکتریکی (EC) در عمق 10-0 سانتیمتر اثر معنی داری و کاهشی داشت. نیز در نسبت C/N موجود در خاک منطقه قرق شده برخلاف منطقه چرا در عمق 10-0 سانتیمتر اثر معنی داری مشاهده شد. بطور کلی نتایج بیانگر این بود که اعمال مدیریت قرق تاثیر معنی داری در افزایش میزان ترسیب کربن خاک داشته است (01/0p<).