بختیار فتاحی

چکیده در بسیاری از اکوسیستمهای مرتعی، بانک بذر خاک به عنوان معیاری برای حفظ گونهها و احیای جوامع گیاهی بومی محسوب می شود. ذخایر بانک بذر از منابع گیاهی مهم در حفظ، توسعه و احیاء جوامع گیاهی تخریبشده در مراتع هستند. این تحقیق بهمنظور بررسی بانک بذر حاشیه رودخانه گیان شهرستان نهاوند در استان همدان انجام شد. پنج سایت نمونهبرداری در هر دو طرف رودخانه مشخص شد. در هر سایت یک ترانسکت عمود بر جریان رودخانه و در طول هر ترانسکت حداقل 6 پلات 4 مترمربعی )در هر طرف رودخانه سه عدد( مستقر گردید. نمونهبرداری از خاک از دو عمق 5 - 0 و 10 - 5 سانتیمتر در هر پلات انجام شد. بذرهایی که در گلخانه جوانه زدند شناسایی شدند. گیاهان از نظر طول عمر، فرم رویشی، شکل زیستی و کورولوژی بررسی گردیدند. پس هر یک از موارد ذکرشده با عامل فاصله از مرکز رودخانه گیان در سه بازه 0 - 10 ، 10 - 20 و 20 - 30 متری از رودخانه با آنالیز واریانس یک طرفه ) ANOVA ( مورد تجزیهوتحلیل آماری قرار گرفتند. نتایج نشان داد که گیاهان یکساله و چندساله مقدار برابری در ترکیب بانک بذر هر دو عمق دارند که به حضور بالای گونههای Alopecurus myosuroides و Mentha aquatica ا رتباط دارد. طیف زیستی همی کریپتوفیت و تروفیت طیف غالب بانک بذر خاک بود. در عمق اول بانک بذر خاک عناصر جهان وطن و ایران توران بیشترین مقدار را در فاصله 20 - 30 متری داشت و در عمق دوم عناصر چند ناحیهای و ایران توران اروپا سیبری بالاترین مقدار را در لبه رودخانه به خود اختصاص داد.