1404/07/15
بختیار فتاحی

بختیار فتاحی

مرتبه علمی: استادیار
ارکید:
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس:
دانشکده: دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست
نشانی:
تلفن:

مشخصات پژوهش

عنوان
مانیتورینگ ملی تغییرات پوشش گیاهی حوزه‌های آبخیز معرف زوجی (حوضه خامسان-استان کردستان)
نوع پژوهش
طرح پژوهشی خاتمه یافته
کلیدواژه‌ها
پوشش گیاهی، حوضه زوجی، کردستان، پایش
سال 1403
پژوهشگران بختیار فتاحی

چکیده

منابع طبیعی یکی از چهار رکن اساسی توسعه پایدار و بستری برای حرکت به سوی آن است؛ در این میان آب، خاک و گیاه سه وجه بارز منابع طبیعی محسوب می شوند که همواره در طول زمان در حال تحول و تغییر کیفی و کمی بوده اند. در چند دهه گذشته به دلیل افزایش تقاضا برای محصولات این منابع، فشار بهره برداری از آنها به مقداری بیش از توان اکولوژیک آنها افزایش یافته است. امروزه برای کاهش فشار وارده به خاک و پوشش گیاهی برنامه هایی همچون اقدامات آبخیزداری، تهیه طرح های مرتعداری، سیستمهای چرایی، فعالیتهای اصلاح و توسعه مراتع و . . . در حوضه ها و اکوسیستم های مختلف به اجرا درآمده است. یکی از بسترهای مناسب برای بررسی میزان فشار بهره برداری و تخریب منابع و نیز اثر بخشی اقدامات انجام شده، شناسایی و مطالعه حوضه های زوجی است؛ که اصطلاحاً به دو حوضه مجاور و یا نزدیک هم اتلاق می شود که از نظر عوامل مختلف محیطی مشابه هستند. یکی از آنها به عنوان حوضه نمونه (کنترل شده) تعریف خواهد شد که بهره برداری در آن کنترل شده است (یا بهره برداری نمی شود) و دیگری به عنوان حوضه شاهد (کنترل نشده) تعریف می شود که بهره برداری از آن کنترل نشده است ولی در هر دو حوضه، تیمارها، اندازه گیریها و بررسی های لازم انجام خواهد شد. با مقایسه اقدامات انجام شده در دو حوضه، شدت بهره برداری و اثر بخشی تیمارها مشخص خواهد شد. پوشش گیاهی عامل طبیعی حفظ خاک، نفوذ آب در خاک و جلوگیری از حرکت هر دوی آنهاست. شناخت روابط متقابل بین این سه منبع می تواند به حفظ و بهره برداری بهینه از آنها کمک کند. مطالعه پوشش گیاهی در حوضه های زوجی (به عنوان یکی از سه زمینه مطالعاتی) در راستای دستیابی به دانش و اطلاعات لازم برای حفظ و بهره برداری منابع سه گانه انجام می شود. بمنظور انجام دقیق و علمی مطالعات، باید ویژگیهای مختلفی از پوشش گیاهی (درصد پوشش، تراکم، فراوانی، زادآوری، تولید علوفه، و کارکرد اکوسیستمی گونه ها) اندازه گیری شود.