بختیار فتاحی

وتیور گراس گیاه چند منظوره ای است که به دلیل داشتن ریشه های عمیق نقش مهمی در حفاظت خاک دارد. خاک های اکثر مناطق ایران به علت فقیر بودن از نظر مواد آلی، جهت رشد بهینه گیاهان نیازمند اصلاح کننده های مناسب خاک هستند. بدین منظور آزمایشی در قالب فاکتوریل به صورت کاملا تصادفی با سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه ملایر با هدف بررسی اثر تلفیقی کود زئولیت کلینوپتیلولیت و کمپوست دامی بر برخی از خصوصیات کمی و کیفی وتیور گراس انجام شد. کود کمپوست در چهار سطح: صفر (شاهد)، 20، 40، 60 درصد حجمی و زئولیت در پنج سطح: صفر (شاهد)، یک، دو، سه و چهار درصد وزنی در پنج کیلوگرم خاک به گلدان های حاوی پایه های وتیور اضافه شد. نتایج این آزمایش نشان داد اثر متقابل کمپوست و زئولیت بر تمامی صفات مورد آزمایش تاثیر معنی داری داشته است (05/0P≤). سطوح تلفیقی کمپوست و زئولیت باعث کاهش معنی دار اسیدیته و چگالی ظاهری خاک شده و ظرفیت نگه داشت آب در خاک و هدایت الکتریکی خاک را به طور معنی داری افزایش دادند. میزان اسانس وتیور تحت تاثیر تیمارهای مختلف افزایش معنی داری نشان داد و بیش ترین غلظت اسانس در تیمار یک درصد وزنی زئولیت و 20 % حجمی کمپوست (Z2C2) با میزان 81/14 % به دست آمد. هم چنین غلظت کلروفیل a و b و کارتنوئید تحت تاثیر سطوح کودی قرار گرفته و افزایش معنی داری ایجاد کرد. میزان پروتئین برگ در اکثر سطوح کودی افزایش معنی داری نسبت به شاهد داشت و بیش ترین درصد پروتئین در تیمار سه درصد وزنی زئولیت و 40 % حجمی کمپوست (Z4C3) مشاهده شد که 72/46 % از شاهد بیشتر است. هم چنین با وجود اینکه بیش تر تیمارها تفاوت معنی داری در غلظت قندهای محلول و نامحلول ایجاد نکردند، اما به طور کلی اثر تیمارهای کودی میزان قندها را به طور معنی داری افزایش داد. میزان پرولین در سطوح پایین کودی تفاوت معنی داری با شاهد نشان نداد، اما در پاسخ به سطوح بالای کودی اختلاف معنی دار و افزایشی نسبت به شاهد ایجاد کرد. طول ساقه و ریشه و وزن خشک ساقه و ریشه نیز در اثر تیمارهای متقابل کمپوست و زئولیت افزایش معنی داری داشت. اگرچه اثر متقابل سطوح کودی اعمال شده باعث افزایش رطوبت نسبی برگ در برخی از تیمارها، نسبت به شاهد شد، اما این افزایش از نظر آماری معنی دار نبود و اکثر تیمارها تفاوت کاهشی و معنی داری نسبت به شاهد ایجاد کردند به طوری که بیش تر