عیسی سلگی

هدف: در توسعه پایدار، دسترسی به آب سالم برای تامین سلامت انسان شاخصی مهم محسوب می­شود. در پایش دوره­ای منابع آب شرب به منظور ارزیابی کیفیت آب و ریسک سلامت آلاینده­ها، شاخص­های متعددی به کار گرفته می­شوند که برای مدیریت منابع آب اطلاعات مناسبی در اختیار محققان قرار می­دهند. در مطالعه حاضر کیفیت منابع آب شرب شهر ملایر با استفاده از شاخص­های ویلکاکس، WQI و NPI و ریسک غیر سرطان­زایی ناشی از نیترات موجود در آب شرب ارزیابی شد. مواد و روش‌ها: برای انجام این مطالعه 60 نمونه آب لوله کشی از 15 ناحیه شهری برداشت و در هر نمونه pH، EC و NO3 سنجش شد. پس از تعیین کیفیت آب به کمک شاخص­ها و مقایسه مقادیر این پارامترها با استاندارد WHO و استاندارد ملی ایران؛ میزان جذب روزانه (CDI) نیترات و ریسک غیرسرطان­زایی (HQ) در چهار رده سنی نوزادان، کودکان، نوجوانان و بزرگسالان در مناطق مختلف شهر ملایر محاسبه شد. نتایج: بر اساس نتایج به ­دست ­آمده کیفیت منابع آب شرب شهری ملایر عالی و بدون آلودگی ارزیابی شد. میانگین pH، EC و نیترات به ترتیب 42/7، (µS/cm) 49/710 و (mg/L)09/6 بود که در مورد pH و نیترات این مقادیر کمتر از حد مجاز و برای هدایت الکتریکی بیش از حد مجاز استانداردهای مورد نظر بود. ریسک غیرسرطان‌زایی در همه مناطق کمتر از یک برآورد شد و مقدار آن از بیشترین به کمترین به ترتیب در مورد نوزادان، کودکان، نوجوانان و بزرگسالان به دست آمد. به­طوری­که بیشترین جذب روزانه نیترات، 443/0 میلی­گرم در یک کیلوگرم وزن بدن در روز برای نوزادان و کمترین آن (mg/kg/day) 041/0 برای گروه سنی بزرگسالان برآورد شد. نتیجه‌گیری: به­طورکلی نوزادان آسیب­ پذیرترین گروه نسبت به آلودگی نیترات هستند. ریسک غیر سرطان‌زایی نیترات در منطقه فخریه کمترین و در ولیعصر بیشترین مقدار را به خود اختصاص داد. با توجه به بالا بودن ریسک هدایت الکتریکی (شوری آب) برای سلامت انسان و همچنین ریسک مصرف طولانی مدت آب حاوی نیترات پایش دوره­ای منابع آب شرب ملایر به ویژه در مناطق با کیفیت پایین­تر توصیه می­شود.