عیسی سلگی

به دلیل برخورداری شهر همدان از قابلیت بالا برای تولیدات کشاورزی و متعاقب آن تاثیر فاضلاب های شهری و فعالیت های کشاورزی، نظیر استفاده از کودها و سموم شیمیایی گوناگون روی کیفیت خاک، گیاه و در نهایت سلامت انسان، بررسی میزان انباشت فلزات سنگین به عنوان یکی از آلاینده های مهم ناشی از این گونه فعالیت‎ ‎ها در خاک سطحی و گونه های گیاهی ضروری است. از این رو این پژوهش با هدف بررسی اثر فاضلاب بر تجمع فلزات سنگین (سرب و کادمیوم) ‎ ‎در خاک و سبزیجات در محدوده شهر همدان صورت گرفت. نمونه برداری از خاک سطحی، گونه های سبزیجات (تره، نعناع، تربچه و پیازچه)، آب آبیاری (چاه یا فاضلاب) از یک منطقه آبیاری شده با آب چاه (به عنوان منطقه شاهد) و یک منطقه آبیاری شده با آب فاضلاب (به عنوان مناطق تیمار) صورت گرفت. نمونه های گیاه و خاک پس از آماده سازی و هضم اسیدی با استفاده از دستگاه جذب اتمی مورد سنجش قرار گرفتند. یافته ها نشان داد که در خاک منطقه شاهد متوسط غلظت فلزات سرب و کادمیوم به ترتیب mg/kg 07/4±7/3 و 47/3±16/4 و در منطقه تیمار متوسط غلظت فلز سرب و کادمیوم به ترتیبmg/kg ‎ 61/19±41/24 و 53/2±3/4 است. در سبزیجات منطقه شاهد بیشترین غلظت فلز کادمیوم با متوسط غلظت mg/kg 05/2±7/1 مربوط به سبزی تربچه و کمترین آن با متوسط غلظت mg/kg 43/0±5/0 مربوط به سبزی نعناع بود. همچنین در منطقه شاهد بیشترین غلظت فلز سرب با متوسط غلظت mg/kg 55/0±52/2 مربوط به سبزی تربچه و کمترین آن با متوسط غلظت mg/kg 77/1±63/0 مربوط به سبزی نعناع بود. در سبزیجات منطقه تیمار بیشترین غلظت فلز کادمیوم با متوسط غلظت mg/kg 86/0±1/2 مربوط به سبزی تره و کمترین آن با متوسط غلظت mg/kg 39/0±85/0 مربوط به سبزی نعناع بود. همچنین در منطقه تیمار بیشترین غلظت فلز سرب با متوسط غلظت mg/kg 2/26±63/29 مربوط به سبزی نعناع و کمترین آن با متوسط غلظت mg/kg 2/0±26/2 مربوط به سبزی تره بود. نتایج مقایسه میانگین غلظت فلز کادمیوم با استانداردهای بین المللی در سبزیجات منطقه شاهد نشان داد که متوسط غلظت فلز کادمیوم در سبزی تره بالاتر از حد استاندارد و در سبزیجات نعناع، تربچه و پیازچه برابر با حد استاندارد قرار دارد. همچنین متوسط غلظت فلز سرب در سبزیجات تره و تربچه بالاتر از حد استاندارد و در سبزیجات نعناع و پیازچه