عیسی سلگی

تأثیر تغییر کاربری اراضی در تغییرات کیفیت آب سطحی از جمله چالش های مهم در مبحث تأمین آب برای مصارف مختلف می باشد‎.‎ این مقاله با هدف بررسی اثر تغییر کاربری اراضی بر کیفیت آب رودخانه زاینده رود، انجام شده است. در‎ ‎این‎ ‎تحقیق‎ ‎ابتدا‎ ‎تغییر‎ ‎سطح‎ ‎کاربری های‎ ‎موجود‎ ‎در‎ ‎حوضه‎ ‎در‎ ‎دو‎ ‎دوره زمانی‎ ‎ 1376 ‎ ‎و‎ ‎ 1394 با‎ ‎استفاده‎ ‎از‎ ‎سنجنده های ETM ‎ و TM ماهواره‎ ‎لندست‎ ‎بررسی‎ ‎شد،‎ ‎سپس‎ ‎تغییرات‎ ‎کیفیت‎ ‎آب‎ ‎رودخانه‎ ‎در‎ ‎دوره‎ ‎ 18 ‎ ‎ساله‎ ‎مورد‎ ‎مطالعه‎ ‎قرار‎ ‎گرفت. نتایج‎ ‎نشان‎ ‎داد‎ ‎افزایش فسفات، نیترات، EC، BOD، COD و TDS در‎ ‎آب رودخانه در طول دوره‎ ‎مورد مطالعه، سبب کاهش‎ ‎شدید‎ ‎کیفیت‎ ‎آب شده است. آزمون همبستگی پیرسون نشان داد بین اراضی کشاورزی با نیترات، فسفات و هدایت الکتریکی و بین شهر و هدایت الکتریکی همبستگی معنی داری وجود دارد. آزمون من کندال نیز نشان داد روند تغییر اکثر متغیرها به صورت صعودی است. نتایج حاکی از کاهش‎ ‎کیفیت‎ ‎آب‎ ‎رودخانه‎ ‎به دنبال تغییرات‎ ‎کاربری‎ ‎اراضی‎ ‎در‎ ‎حوزه آبخیز‎ ‎زاینده رود‎ ‎به‎ ‎سمت‎ ‎کاهش‎ ‎اراضی‎ ‎مرتعی، جنگلی،‎ ‎آب ها‎ ‎و‎ ‎افزایش‎ ‎اراضی‎ ‎بایر، کشاورزی و شهرها است. بنابراین‎ ‎نیاز‎ ‎به‎ ‎اجرای برنامه های‎ ‎صحیح‎ ‎برای‎ ‎کنترل‎ ‎تغییرات‎ ‎کاربری‎ ‎زمین‎ ‎جهت‎ ‎حفظ تعادل‎ ‎اکولوژیک‎ ‎منطقه‎ ‎وجود‎ ‎دارد.