هدف از این مطالعه تعیین توزیع غلظت فلزات انتخابی (کادمیوم، سرب، آرسنیک، جیوه، روی، مس، منگنز و کبالت) در کبد، آبشش، کلیه و عضله دو گونه ماهی (کفال طلایی و کپور معمولی) در نوشهر در جنوب دریاچه خزر، به منظور تعیین میزان جذب روزانه فلزات سنگین توسط مصرف ماهی و ارزیابی خطر سلامت انسان بود. اندازه گیری میزان فلزات سنگین در بافت های ماهیان از دستگاه جذب اتمی ( Varian 220 ) به روش کوره گرافیتی استفاده شد. ابتدا تبعیت داده ها از توزیع نرمال، توسط آزمون کلموگروف- اسمیرنوف مورد بررسی قرار گرفتند. برای بررسی وجود تفاوت معنی داری بین غلظت فلزات سنگین در بافت های مختلف از تجزیه واریانس یک طرفه استفاده گردید. همچنین از آزمون تعقیبی توکی به منظور مقایسه میانگین های فلزات در بافت های ماهیان مختلف استفاده شد. همچنین برای بررسی همبستگی ها از آزمون همبستگی پیرسون استفاده شد. آنالیز داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS (نسخه 24) صورت گرفت. نتایج نشان داد که تجمع فلزات در بافت کبد بالاتر از کلیه، آبشش و عضله برای همه فلزات بود و غلظت روی نسبت کادمیوم، سرب، آرسنیک، جیوه، مس، منگنز و کبالت در تمام بافت های مورد مطالعه بالاتر بود. غلظت فلزات سنگین در عضله های هر دو گونه کمتر از حداکثر حد مجاز WHO بود. خطر سلامت انسان از طریق مصرف رژیم غذایی ماهی بوسیله پتانسیل خطر( Target hazard quotients ) ارزیابی شد. مقادیر THQ هشت فلز (کادمیوم، سرب، آرسنیک، جیوه، روی، مس، منگنز و کبالت) برای هر دو گونه پایین تر از 1 بود. غلظت فلزات در بخش های خوراکی ماهی برای استفاده انسان مطابق با جذب موقت هفتگی قابل تحمل ( Provisional tolerable weekly intake ) و جذب موقت روزانه قابل تحمل ( Provisional tolerable daily intake ) مورد ارزیابی قرار گرفت. مقادیر برآورد شده تمام فلزات در عضله دو گونه ماهی در این مطالعه پایین تر از مقادیر تعیین شده بود. با این حال، نتایج نشان داد که غلظت بالای مقدار برخی از فلزات سنگین در کبد، آبشش وکلیه برای هر دو ماهی هشدار دهنده و در حال حاضر یک خطر قابل ملاحظه برای سلامت انسان است. با این وجود، این نیاز بررسی های بیشتر در مطالعات آینده دارد.
