عیسی سلگی

زمینه و هدف: آلودگی فلزات سنگین در محیط زیست با سرعت نگران کننده­­ای رو به رشد است و به یک مشکل مهم در سراسر جهان تبدیل شده است. هدف از این مطالعه تعیین توزیع غلظت فلزات انتخابی (کادمیوم، سرب، روی و مس) در کبد، آبشش، کلیه و عضله کفال طلایی در نوشهر در جنوب دریاچه خزر و نیز ارزیابی خطر مصرف مرتبط با آن بود. مواد و روش­ها: در مجموع 42 نمونه به طور تصادفی از نوشهر در خرداد 1395 با استفاده از تور پره ساحلی جمع آوری و سپس به آزمایشگاه منتقل شدند. تعیین غلظت فلزات سنگین در بافت­های ماهی با استفاده از دستگاه جذب اتمی به روش کوره گرافیتی انجام شد. یافته­ ها: نتایج نشان داد که تجمع فلزات در بافت کبد بالاتر از کلیه، آبشش و عضله برای همه فلزات بود و غلظت روی نسبت به کادمیوم، سرب و مس در تمام بافت­های مورد مطالعه بالاتر بود. حداکثر غلظت سرب؛ 94/2، کادمیوم؛ 18/1، مس؛ 46/15 و روی؛ 54/141 میلی­گرم بر کیلوگرم در کبد مشاهده شد؛ درحالی که کمترین میزان فلزات سرب؛ 10/1، کادمیوم؛ 67/0، مس؛ 54/9 و روی؛ 85/33 میلی­گرم بر کیلوگرم در عضله کفال ماهی اندازه­ گیری شد. ارزیابی خطر سلامت انسان براساس جذب روزانه (Estimated daily intake) و پتانسیل خطر (Target hazard quotients) نشان داد که جذب فلزات با مصرف عضله ماهی منجر به خطر قابل ملاحظه ­ای برای انسان نمی­شود. نتیجه ­گیری: غلظت فلزات سنگین در عضله­ کفال طلایی کمتر از حداکثر حد مجاز استاندارد سازمان بهداشت جهانی WHO بود. بااین حال، نتایج نشان داد که غلظت بالای برخی فلزات سنگین در کبد، آبشش و کلیه برای کفال طلایی هشداردهنده و در حال حاضر یک خطر قابل ملاحظه برای سلامت انسان است. بااین وجود، نیاز به بررسی­ های بیشتر در مطالعات آینده دارد.