عیسی سلگی

زمینه و هدف: شیرابه تولید شده از مواد زاید جامد در محل­های دفن کنترل نشده می­تواند اثرات زیادی روی محیط­زیست و سلامت انسان­ها داشته باشد. هدف از این پژوهش بررسی تغییرات زمانی پارامترهای فیزیکی و شیمیایی شیرابه خروجی از سالن دریافت کارخانه کمپوست شهر اصفهان است. مواد و روش ها: در پژوهش حاضر نمونه­ها از شیرابه محل کارخانه کمپوست در شهر اصفهان به مدت 12 ماه در سال 1395 به­ روش استاندارد نمونه ­برداری شد. پارامترهای فیزیکی و شیمیایی مختلف، شامل اکسیژن خواهی بیوشیمیایی، اکسیژن خواهی شیمیایی، کل جامدات محلول، کل جامدات معلق، نیترات، ازت کل، فسفر، pH، EC، سدیم، کلسیم، پتاسیم به همراه غلظت 9 فلز آهن، سرب، نیکل، کروم، کادمیوم، منیزیم، روی، مس و منگنز در شیرابه اندازه گیری شد. یافته ها: غلظت پتاسیم، کلسیم، سدیم، سولفات، نیترات، فسفر، ازت کل، TSS، TDS، COD و BOD5 نمونه­های شیرابه مورد نظر به­ترتیب در محدوده های 04/5216-2150، 70000-698، 4600-1530، 4547-1302، 30/3944-192، 4149-0، 7900-7، 87000- 9614، 77850- 8368، 116800- 71200 و 75000- 47800 میلی­گرم در لیتر متغیر بود. pH و EC شیرابه­ های مورد نظر تغییراتی را به­ ترتیب در دامنه­های 30/5- 23/4 و dS/M 7/49- 30/21 نشان دادند. علاوه­بر این غلظت فلزات سنگین نظیر آهن، سرب، نیکل، کروم، کادمیوم، منیزیم، روی، مس و منگنز به­ ترتیب در محدوده های 220-49، 23- 57/0، 5/7- 5/0، 94/0-1/0، 50/2- 03/0، 1090- 566، 39- 50/12، 9- 28/0 و 33- 50/3 میلی­گرم در لیتر بدست آمد. نتیجه گیری: مقدار BOD5 و COD به­ترتیب در ماه­ های فروردین و اسفند که میزان بارندگی بیشتر بوده است، نسبت به سایر ماه­ ها بیشتر بود. همچنین، مقدار TDS در خرداد ماه که میزان بارش صفر بوده است، نسبت به سایر ماه­ ها بیشتر بود. مقایسه میانگین غلظت عناصر (به جز کروم)، پارامترهای فیزیکی و شیمیایی شیرابه با استانداردهای خروجی فاضلاب سازمان حفاظت محیط­زیست ایران نشان می­دهد که غلظت آن­ها چند برابر حد مجاز است. نتایج حاصل از آنالیز شیرابه نشان داد که شیرابه­ های ناشی از پسماندهای شهری خروجی از خط کارخانه کمپوست شهر اصفهان دارای پتانسیل بالایی برای آلوده­سازی محیط­زیست هستند که بایستی مهار شود و به­ صورت مداوم پایش صورت گیرد.