فرشاد اکبری پناه

این پژوهش به بررسی تأثیر فرآیند اکستروژن پیچشی تحت فشار بالا، به عنوان یکی از روش‌های تغییر شکل پلاستیک شدید، بر خواص مکانیکی و ریزساختار آلیاژهای AZ80 و ZK30 پرداخته است و با ایجاد کرنش‌های بالا، موجب بهبود ریزساختار و خواص مکانیکی نمونه‌ها شده است. ابتدا، آلیاژها با ریخته‌گری دورانی تولید و سپس در دمای اتاق تحت اکستروژن پیچشی فشار بالا قرار گرفتند. آزمون‌های پانچ برشی و سختی‌سنجی ویکرز برای بررسی خواص مکانیکی انجام شد و ساختار نمونه‌ها با پراش الکترون‌های بازگشتی بررسی شد. میانگین اندازه دانه برای آلیاژAZ80 از مقدار اولیه μm 10/5 به مقدار μm 40/2، μm 52/3 و μm 33/3 به ترتیب برای حالت‌های v8ω0.6، v5ω1و v1ω1 تغییر یافت و برای آلیاژ ZK30 از مقدار اولیه μm 87/30 به µm51/6 در حالتv6ω0.6 کاهش یافته است. استحکام برش نهایی آلیاژAZ80 در نمونه اکسترود شده Mpa65/157 و تحت فرآیند اکستروژن پیچشی فشار بالا در حالت v8ω0.6 به Mpa63/183 می‌رسد و هرچه نسبت ω/v افزایش یابد، مقداراستحکام برش نهایی کاهش می‌یابد. برای آلیاژZK30 در نمونه اکسترود شده Mpa95/147و تحت فرآیند اکستروژن پیچشی فشار بالا در حالت v6ω0.6 بهMpa 33/176 می‌رسد که %20 افزایش یافته است. باتوجه به نتایج، استحکام برش نهایی نمونه‌ها پس از فرآیند اکستروژن پیچشی فشار بالا افزایش یافته و موجب بهبود خواص مکانیکی آلیاژها شده است که دلیل این امر ریزتر شدن اندازه دانه تحت فرآیند اکستروژن پیچشی فشار بالا است.