فرهاد قاسمی آقباش

کیفیت لاشبرگ تأثیر اساسی در فرایند تجزیه و پویایی عناصر غذایی آن دارد. در بیشتر پژوهش ها فرض بر این است که لاشبرگ ها در رویشگاه خود از سرعت تجزیۀ بیشتری برخوردارند. این نظریه هنوز به طور کامل تأیید نشده است. بنابراین به منظور آزمون این نظریه و همچنین بررسی اثر کیفیت لاشبرگ بر نرخ تجزیۀ آن، در دو تودۀ دست کاشت عرعر (آسمان دار) (Ailanthus altissima Mill.) و کاج سیاه (Pinus nigra Arnold) لاشبرگ های این دو گونه با استفاده از روش کیسه لاشبرگ به مدت 180 روز در پارک جنگلی شاهد ملایر بررسی شدند. کیفیت شیمیایی لاشبرگ ها، ضریب ثابت تجزیه، مزیت تجزیۀ خانگی لاشبرگ ها و اثرهای لاشبرگ های ترکیبی بررسی شدند. نتایج نشان داد که ضریب ثابت تجزیۀ لاشبرگ های عرعر (با مقادیر زیاد نیتروژن و کلسیم و نسبت کم C/N) بیشتر از سوزن های کاج سیاه بود (به ترتیب 09/0 و 05/0). به غیر از سوزن های ترکیبی کاج سیاه در تودۀ خود، در بقیۀ ترکیب ها وضعیت رقابتی مشاهده شد. همچنین براساس نتایج تحقیق نرخ های تجزیۀ لاشبرگ های مورد بررسی با غلظت های نیتروژن (05/0> p ، 76/0=r) و فسفر (05/0> p ، 62/0=r) ارتباط معنی دار مثبت و با غلظت پتاسیم (05/0> p ، 74/0-=r) و نسبت C/N (05/0> p ، 76/0-=r) ارتباط معنی دار منفی داشت. تئوری مزیت تجزیۀ خانگی در مورد لاشبرگ های عرعر و کاج سیاه در رویشگاه های خودشان تأیید شد. در کل نتایج تحقیق نشان داد که فرایند تجزیه تحت تأثیر هر دو عامل کیفیت لاشبرگ و شاخص مزیت تجزیۀ خانگی آن قرار می گیرد. با توجه به یافته های تحقیق، جنگلکاری های آمیختۀ این دو گونه در اقلیم های معتدلۀ سردسیری غرب کشور پیشنهاد شد.