فرهاد قاسمی آقباش

چکیده مبسوط مقدمه و هدف: ﻛﺎﻫﺶ مساحت ﺟﻨﮕﻞﻫﺎی ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺳﺒﺐ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﺟﻨﮕﻠﻜﺎری های شهری از اﻫﻤﻴﺖ وﻳـﮋه ای ﺑﺮﺧﻮردار ﺷﻮند. انتخاب گونه های گیاهی مناسب نقش مهمی در گسترش و پایداری فضای سبز شهری دارد. ارزیابی عناصر غذایی در انتخاب گونه مناسب جهت کاشت اهمیت دارد و می توان از این طریق گونه هایی را انتخاب کرد که ﻋﻼوه ﺑﺮ اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﻤﺎمی ﻣﻨابع ﻏﺬاﯾﯽ ﻣﻮﺟﻮد در خاک، ﺑﺮﺧﯽ از ﮐﻤﺒﻮدﻫﺎی ﻏﺬاﯾﯽ خاک را ﻧﯿﺰ جبران کنند. مواد و روش ها: تحقیق حاضر به منظور ارزیابی عناصر غذایی پرمصرف (نیتروژن، فسفر، کربن، کلسیم، منیزیم و پتاسیم) در برگ های درختان توت، زبان گنجشک، سرو نقره ای و کاج تهران در دو فصل تابستان و پاییز در چهار منطقه جغرافیایی (بوستان جمشیدیه (شمال)، بوستان سرخه حصار (شرق)، بوستان وردآورد (غرب)، بوستان شقایق (جنوب)) شهر تهران انجام شد. همچنین درصد باز جذب عناصر غذایی در چهار بوستان و در سه گونه توت، زبان گنجشگ و کاج تهران اندازه گیری شد. در انتهای فصل رویش ، برگ های سبز بالغ (80 نمونه) و در انتهای فصل پاییز نیز برگ های خزان شده پای درخت (60 نمونه) جمع آوری و در کیسه های زیپ دار که مشخصات مورد نظر روی آن ها درج شده بود بسته بندی شده و به آزمایشگاه منتقل شدند. برگ-ها با آب مقطر استریل شستشو داده شده تا آلودگی ها از بین بروند سپس در آون در دمای 70 درجه سانتی گراد به مدت 24 ساعت خشک و بعد آسیاب شدند. تجزیه های شیمیایی با استفاده از دستورالعمل های استاندارد انجام شدند. تجزیه وتحلیل های آماری مانند مقایسه کلی میانگین ها (تجزیه واریانس یک طرفه) و میانگین گروه ها (آزمون دانکن) انجام گرفت. یافته ها: نتایج این تحقیق نشان داد که میانگین عناصر غذایی در برگ های تابستانه بیشتر از برگ های پاییزه است. در بوستان های سرخه حصار، شقایق و جمشیدیه در برگ های تابستانه بیشترین مقادیر عناصر غذایی مربوط به عنصر کلسیم (66/62 میلی گرم در گرم در بوستان شقایق) و در گونه زبان-گنجشک ثبت شد. در حالی که در بوستان وردآورد بیشترین مقدار این عنصر در گونه توت (32/68 میلی گرم در گرم) مشاهده شد. در برگ های پاییزه نیز در سه بوستان شقایق، جمشیدیه و وردآورد بیشترین غلظت عناصر غذایی مربوط به کلسیم (66/42 میلی گرم در گرم در بوستان شقایق) در گونه توت ثبت شد. در حالی که در بوستان سرخه حصار غلظت کلسیم در گونه زبان گنجشگ (66/50 میلی