یکی از اهداف مهم معماری برقراری ارتباط معنامند بین اثر و مخاطب است و نشانه‌شناسی یکی از راه‌های خوانش و خلق معنا در آثار معماری است. در دهه‌های چهل و پنجاه شمسی در معماری ایران آثاری با تلفیق معماری سنتی ایران و مدرن خلق شده‌اند که جزء آثار موفق معماری معاصر ایران محسوب می‌شوند. ناکامی معماری معاصر ایران در طراحی یادمان‌ها و ارتباط معنامند با مخاطب، ضرورت بررسی دلایل موفقیت آثار این دوره معماری را ایجاب می‌کند تا بتوان در این بازخوانی به راهکارهایی برای طراحی دست یافت. یکی از راه‌های خوانش معنا در آثار معماری نشانه‌شناسی است. لذا هدف از این پژوهش خوانش نشانه‌های موجود در این بناها و پاسخ به این پرسش‌هاست: در این معماری از منظر نشانه‌شناسی چه نوع نشانه-هایی به کار رفته است؟ کدام یک از این نشانهها کاربرد بیشتری داشته‌اند؟ چه ارتباطی بین استفاده از نشانهها و عملکرد بنا وجود دارد؟ در این پژوهش از مطالعات اسنادی و کتابخانه‌ای جهت گردآوری اطلاعات و از روش دلفی برای اعتبارسنجی نشانه‌های به‌دست آمده استفاده گردید. سپس از روش مشاهده میدانی و مطالعات اسنادی برای بررسی نشانهها در آثار معماری استفاده شده است. بدین منظور نمایه‌ها، شمایل‌ها و نمادهای به‌کار‌رفته در آثار معماری سبک معماری نوگرای ایران با استفاده از نشانه‌شناسی پیرس مورد بررسی قرار گرفت و داده‌ها با استفاده از روش‌های توصیفی- تحلیلی تحلیل شد. نتیجه آن‌که در معماری نوگرای ایران به‌وفور از نشانهها استفاده شده است. در طراحی نمونه‌های موردی از نشانه شمایلی تصویری یا همان استعارات تاریخی بیشترین استفاده شده است که عمدتا استعارات محسوس و برداشت انتزاعی از فرم‌ها، سبک‌ها و عناصر معماری گذشته ایران است. در میان عملکردهای بررسی شده، بناهای یادمانی (آرامگاهی و غیر آرامگاهی) بیش از سایر آثار از نشانهها استفاده کرده‌اند.
