هانیه کلانتری دهقی

پژوهش حاضر با هدف طراحی و اعتبارسنجی نقشه‌های مفهومی درس علوم تجربی پایۀ دوم ابتدایی انجام شد. روش پژوهش با توجه به هدف و ماهیت متغیرها، از نوع پژوهش حین عمل با رویکرد پژوهش در عمل کاربردی است. جامعه آماری پژوهش در مرحلۀ اول، شامل مقالات و منابع مشتمل بر ویژگی ها، قواعد و استاندارهای تهیۀ نقشۀ مفهومی و در مرحلۀ دوم پژوهش، شامل کلیۀ معلمان مقطع دوم ابتدایی ناحیۀ دو شهر اراک که درس علوم تجربی را تدریس می‌کردند بود. به شیوۀ مرور قاعده مند تعداد 15 مقاله از میان مقالات موجود در پایگاه‌های داده همچون: Eric، Sid، Science direct، Irandak و Magiran با توجه به قرابت موضوعی با هدف پژوهش، جستجو و بررسی شدند. همچنین، تعداد هفت نفر از معلمان به شیوۀ نمونه‌گیری هدفمند و در دسترس انتخاب شدند که اطلاعات غنی و کاملی برای پاسخ‌گویی به سؤالات پژوهش داشتند. در مرحلۀ طراحی جهت استخراج استانداردهای تدوین نقشۀ مفهومی از روش تحلیل مضمون برای تحلیل محتوای مقالات استفاده شد. همچنین، در مرحلۀ اعتباربخشی در گروه کانونی معلمان نقشه‌ها را مورد تحلیل و بررسی قرار دادند. نتایج پژوهش به تدوین و اعتبارسنجی درونی 14 نقشۀ مفهومی، مطابق با 14 جلسۀ آموزش درس علوم در یک سال تحصیلی، به همراه گزاره های پشتیبان هر یک، انجامید که اعتبار درونی آنها مورد تأیید گروه کانونی قرار گرفت.