ایمان پژوهان

امروزه با توجه به اهمیت خشکسالی و تغییر اقلیم، نیازمند یک برنامه منظم برای ارائه راهکارهای مدیریتی مناسب و پایش خشکسالی جهت به حداقل رساندن زیان‌های کشاورزی می‌باشیم. با استفاده از تکنیک سنجش‌ازدور می‌توان خشکسالی را از طریق اثراتی که روی گیاهان دارد، مطالعه و به نتایج دقیق‌تر و مؤثرتری برای مدل‌سازی خشکسالی دست یافت. هدف این تحقیق، ارزیابی الگوهای مکانی و زمانی خشکسالی پوشش گیاهی باغی و باغی‌کشاورزی شهرستان تویسرکان با استفاده از شاخص‌های پوشش‌ گیاهی به‌دست آمده برمبنای داده‌های ماهواره‌ای MODIS شامل: شاخص تفاضل نرمال شده پوشش گیاهی (NDVI)، شاخص وضعیت پوشش‌ گیاهی (VCI)، شاخص سلامت ‌گیاهی (VHI)، شاخص وضعیت‌ دما (TCI)، برای دوره زمانی 2002 تا 2021 و در مقیاس‌های زمانی فصلی، چهار ماهه، شش ماهه، نه ماهه و سالانه است. نتایج حاصل از همبستگی پیرسون بین شاخص‌های ماهواره‌ای و مقادیر شاخص بارش استاندارد (SPI) نشان داد که بین شاخصVCI ماه‌های آوریل تا ژوئن سال وSPI ماه‌های ژانویه تا سپتامبر همبستگی برابر با 599/0و بین شاخص VCI در ماه‌های آوریل تا ژوئن وSPI ماه‌های ژانویه تا ژوئن همبستگی (570/0) معنی‌داری وجود دارد. برمبنای محاسبه‌های انجام شده، شرایط اقلیمی محدوده با نتایج حاصل از شاخص ‌گیاهی VCIدر مقیاس فصلی، تطابق بیشتری دارد. به‌طور کلی، نتایج شاخص VCI و SPI تا حدود زیادی نتایج شاخص NDVI را تأیید می‌کند. در نتیجه، شاخص VCI به‌عنوان بهترین شاخص جهت پایش خشکسالی کشاورزی شهرستان تویسرکان انتخاب گردید. همچنین، شاخص گیاهی VCIنشان‌دهنده وضعیت خشکسالی در سال‌های 2008 و 2014 و وضعیت ترسالی در سال‌‌های 2007 و 2018 نسبت به دوره مطالعاتی در منطقه بود.