1404/05/11
ایمان پژوهان

ایمان پژوهان

مرتبه علمی: استادیار
ارکید:
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس:
دانشکده: دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست
نشانی: دانشگاه ملایر: ملایر،کیلومتر 4 جاده ملایر - اراک، دانشگاه ملایر کدپستی: 95863-65719
تلفن: 08132355330

مشخصات پژوهش

عنوان
ارزیابی توان محیط‌زیستی جنگل‌های ارسباران با رویکرد اکوتوریسم با استفاده از مدل MCE (ارزیابی چند معیاره)
نوع پژوهش
مقاله چاپ شده
کلیدواژه‌ها
توان اکولوژیک ، سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS)، شاخصهای زیست محیطی، منطقه حفاظت شده ارسباران
سال 1403
مجله Geographical Research
شناسه DOI
پژوهشگران مهدی آریان پویا ، ایمان پژوهان

چکیده

چکیده: اهداف و زمینه ها: منطقه حفاظتشده ارسباران با پوشش جنگلی بالغ بر ٪۶۵ و تنوع زیستی بالا، یکی از زیست بوم های ارزشمند ایران محسوب میشود. روند تخریب فزاینده آن، ضرورت مدیریت پایدار و ارزیابی محیطزیستی را نمایان ساخته است. هدف این پژوهش، ارزیابی توان محیطزیستی جنگلهای ارسباران برای توسعه اکوتوریسم بهعنوان راهبردی در راستای حفاظت محیط زیست و ارتقاء معیشت جوامع محلی میباشد. روش شناسی: در ابتدا شاخصهای مؤثر با روش دلفی شناسایی شدند. سپس نقشه های معیارها در محیط GIS رقومیساز ی و به روش فاز ی نرمالساز ی گردیدند. با بهرهگیر ی از مدل ارزیابی چندمعیاره (MCE (و ترکیب خطی وزنی (WLC(، اولویت بندی و پهنه بندی منطقه با رویکرد اکوتوریسم انجام شد. یافته ها: نتایج نشان داد معیار «محیط فیزیکی» با وزن ٠٫٥٧٩ بیشترین اهمیت را دارد، در حالی که معیارهای «محیط زیستی»(٠٫٢٥١) و «محیط زیربنایی» (٠٫١٦٨) در رتبه های بعدی قرار گرفتند. در میان زیرمعیارهای فیزیکی، شیب (٠٫١٤٤)، خاک (٠٫١٣٦) و فاصله تا رودخانه (٠٫١٣٥) دارای بالاترین وزن بودند. فاصله تا مناطق حفاظتشده (٠٫٥٢٢) نیز مهمترین زیرمعیار زیستی شناخته شد. در محیط زیربنایی، کاربر ی اراضی (٠٫٤١) و فاصله تا روستا (٠٫١٢١) بهترتیب بیشترین و کمترین وزن را کسب کردند. پهنه بندی نسبتا مناسب» و ٪٦٣ فاقد توان برای اکوتوریسم ً »، ٪٢٣ در طبقه « ً کاملا مناسب نهایی نشان داد که تنها ٪۱۴ منطقه در طبقه «هستند. نتیجه گیری: با توجه به ظرفیت بالای طبیعی منطقه و فقدان بهرهبردار ی چوب، توسعه زیرساختهای دسترسی و استفاده هدفمند از توان محیطزیستی میتواند زمینهساز توسعه پایدار گردشگر ی و حفاظت بلندمدت از جنگل های ارسباران باشد.