ایمان سعیدی

مطالعه حاضر، چارچوبی سیستماتیک برای طراحی منظر انعطاف‌پذیر در برابر تغییر اقلیم و با تمرکز بر انتخاب گونه‌های گیاهی مناسب ارائه می‌کند. در این چارچوب مجموعه‌ای از معیارهای اکولوژیکی، اجتماعی و اقتصادی با درنظرگرفتن شرایط محیطی و اقتصادی - اجتماعی انتخاب شده و در ادامه با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی و روش تاپسیس، ترکیب کاشت تطبیقی جهت بهبود تنوع زیستی و مدیریت منابع آب به دست آمد. جهت استفاده عملی از این چهارچوب حاشیه رودخانه کارون در شهر اهواز به‌عنوان مطالعه موردی انتخاب شد. نتایج نشان‌دهنده اثربخشی رویکرد ترکیبی در انتخاب گونه‌های گیاهی است که می‌توانند علاوه بر تحقق اهداف اجتماعی و اقتصادی، در برابر اثرات نامطلوب تغییرات آب‌وهوایی تاب‌آور باشند. باتوجه‌به نتایج به‌دست‌آمده به‌طورکلی دسته شاخص‌های اکولوژیکی مربوط به پدیده خشکسالی و گرمای شدید هوا با میزان 661/0 دارای بیشترین وزن نسبت به سایر پدیده‌های اقلیمی در منطقه موردمطالعه بوده و زیرشاخص‌های مقاوم به کم‌آبی در پدیده خشکسالی و گرمای شدید هوا به میزان 24/0، انعطاف‌پذیری شاخه و برگ‌ها در پدیده طوفان و گردوغبار به میزان 648/0 و مقاومت به شرایط غرقابی در پدیده سیلاب به میزان 354/0 دارای بیشترین تأثیر در انتخاب گونه‌های گیاهی هستند. براین‌اساس بیشترین امتیاز و رتبه 1 بر اساس شاخص تاپسیس به گونه‌های Ziziphus spina-christi، Capparis spinosa، Potamogeton nodosu و Aeluropu littoraliss و کمترین امتیاز به گونه‌های Morus nigra، Bougainvillea glabra، Potamogeton nodosus و Reseda alba تعلق دارد. چارچوب پیشنهادی این تحقیق رویکردی سیستماتیک و انعطاف‌پذیر برای مهندسان محیط‌زیست، طراحان منظر و برنامه‌ریزان محیط فراهم می‌کند تا در مواجهه با عدم قطعیت‌های تغییرات آب‌وهوا، تصمیم‌های آگاهانه‌تری اتخاذ نمایند.