ایمان سعیدی

زیرساخت‌های سبز، بخش تفکیک ناپذیر عرصه های شهری است که وظیفه ارائه خدمات اکوسیستمی را برعهده دارد. برهمین اساس نیز بر کیفیت زندگی شهری اثرگذار است. اما به دلیل رشد سرسام آور شهری این زیرساخت ها به صورت مداوم در معرض تهدید و در نتیجه کاهش چشمگیری ساختاری و عملکردی قرار دارند. این موضوع در مناطق نیمه‌خشک و خشک، به‌ویژه در شرایط تنش آبی، نیازمند بررسی عمیق‌تری است. بر همین اساس هدف این مطالعه بررسی نظام‌مند، مبتنی بر معیار و با صراحت زمانی برای آشکار کردن روندها تغییر زیرساخت های سبز شهری به‌کارگیری معیارهای بوم‌شناسی سیمای سرزمین است. به این منظور تجزیه و تحلیل مکانی-زمانی پویایی زیرساخت‌های سبز (GI) در بروجرد، ایران (1990-2025) با استفاده از تصاویر لندست، صورت گرفته است. در ابتدا، اقدم به طبقه بندی پوشش زمین به مناطق ساخته شده، زیرساخت‌های سبز و زمین‌های بایر شد سپس روند تغییرات زیرساخت‌های سبز با استفاده از 10 متریک اکولوژی سیمای سرزمین تحلیل شد. نتایج نشان می‌دهد شهرنشینی سریع (گسترش 128٪) باعث گسستگی شدید زیرساخت سبز شده است. معیارهای کلیدی - تراکم لکه (NP ↑)، تراکم لبه (ED ↑) و شاخص بزرگترین لکه (LPI ↓) نشان دهنده تجزیه زیستگاه، علیرغم بهبود نسبی زیرساخت سبز تا سال 2025 هستند، اتصال سیمای سرزمین (CONTAG) به طور قابل توجهی کاهش یافته است.. این روند دال برتشدید تنش آبی در نواحی خشک و نیمه‌خشک است. چراکه زیرساخت‌های سبز گسسته نیاز به آبیاری بیشتری دارد. از صحت ، Fragstats و TerrSet کمی‌سازی قوی (OA >90٪، Kappa >0،82) ارائه دادندکه زیرساخت‌های آبی-سبز یکپارچه و شبکه‌های اکولوژیکی سلسله مراتبی نیازمند مدیریتی متناسب برای پیشگیری از تداوم روند گسستگی و افزایش تاب‌آوری در شهرهای کم آب ایران است.