یکی از حالات انسان خواب است که به تعبیر روایات برادر مرگ است. نیز تقریبا یک سوم عمر وی را تشکیل می دهد. نفس ناطقه که ذاتا مجرد است هنگام خواب از شواغل حسی فارغ شده و با جواهر روحانی مواجه می‌شود و صور و معانی کلی وجزئی را دریافت می کند؛ ممکن است آنها را تا هنگام بیداری فراموش کند که بحثی نیست اما اگر آنها را بدون دخل و تصرف قوه متخیله تا هنگام بیداری حفظ کرده و بیاد بیاورد رؤیای صادقه حاصل می شود و اگر در آنها به مناسبت تشابه یا تقابل تصرف کند آن رؤیا قابل تعبیر است اما اگر تصرف فراتر از حد و چهارچوب مذکور باشد رؤیای پریشان شکل می گیرد. برخی کارکردهای نظری و عملی رؤیا نزد ملاصدرا عبارت است از: تأیید و دلیلی بر عقول (فرشتگان) و قیامت، تسهیل سلوک سالک الی الله، باب نبوت و راهنمایی به مصالح برخی عباد. نوشتار حاضر درصدد است به روش توصیفی تحلیلی حقیقت رؤیا و اقسام آن و نیز کارکرد هر قسم را از دیدگاه ملاصدرا بررسی کند.
