علم اخلاق و علم حقوق هر دو از علوم مهم انسانی است که شاهت شان در این است که هر دو مربوط به کارهای اختیاری انسان هستند و از جمله تفاوت های مهم شان در این است که علم اخلاق در صدد تضمین سعادت اخروی بوده و خلوص نیت در آن ضرورت دارد و به همین جهت دارای ضمانت درونی است در حالی که علم حقوق تنها در صدد تضمین سعادت دنیوی بوده و خلوص نیت در آن شرط نیست و ضمانتش نیز بیرونی است. بنابراین تکالیف و حقوق زمامداران و شهروندان تنها قلمرویی محدود به همین دنیای مادی دارند و اگر کسی بخواهد برد این قلمرو را ماندگار و جاودان کند تنها راهش این است که حقوق را در ذیل اخلاق قرار دهد یعنی تکالیف و حقوقش را برای رضای خدا انجام دهد و استیفا کند، بدین سان حقوق نیز می تواند علاوه بر تأمین سعادت دنیوی سعادت اخروی وی را نیز تضمین کند. در این مقاله بعد از تعریف این دو علم و بیان شباهت ها و تفاوت های آنها این را (= راه تعالی و تکامل حقوق شهروندی از طریق اخلاص) را به روش توصیفی - تحلیلی تبیین کرده ایم.
