1404/03/16
کامران شایسته

کامران شایسته

مرتبه علمی: استادیار
ارکید:
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس:
دانشکده: دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست
نشانی: ملایر، کیلومتر 4 جاده اراک، دانشگاه ملایر، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست
تلفن: 081-32355330

مشخصات پژوهش

عنوان
ارزیابی درازمدت اثرات هیدرولوژیک تغییر کاربری اراضی بر میزان رواناب سالانه در حوضه آبریز زیارت
نوع پژوهش
مقاله چاپ شده
کلیدواژه‌ها
تغییر کاربری اراضی، عمق رواناب، حجم رواناب، مدلهای هیدرولوژیکی، L-THIA
سال 1398
مجله فضاي جغرافيايي
شناسه DOI
پژوهشگران کامران شایسته

چکیده

مهمترین مداخله انسانی در چرخه هیدرولوژیک حوضه ها، تغییرات کاربری اراضی است. عدم رعایت قابلیت توسعه زمین در انتخاب کاربریها و حتی مدیریت غیراصولی کاربریها، باعث افزایش حجم رواناب و فراوانی وقوع سیلاب میشود. هدف از پژوهش حاضر، بررسی آثار تغییر کاربری اراضی حوضه آبریز زیارت در دوره زمانی 21 ساله و در فاصله زمانی 1373- 1394بر عمق و حجم رواناب است که به این منظور از مدلL-THIA بهره گیری شده است. L-THIAمدلی برای ارزیابی آثار بلندمدت حاصل از تغییر کاربری زمین بر منابع آبی است که با استفاده از داده های اقلیمی بلندمدت، نقشه کاربری اراضی و نقشه خاک قابل اجرا هست. در این راستا از تصاویر ماهواره ای لندست، سنجنده هایTM1994 و OLI2015 و تکنیکهای دورسنجی نظیر طبقه بندی نظارتی و تفاضل تصاویر برای شناسایی و پایش تغییرات استفاده شده است. نتایج طبقه بندی حاکی از پنج کلاس کاربری شامل جنگل، مناطق مسکونی، زمین کشاورزی، مرتع و مناطق آبی میباشد. نتایج بررسی تغییرات کاربری اراضی بیانگر سیر صعودی سطح )1/ 6(، جنگلی )% 2 / 37 ( و سیر نزولی مساحت اراضی مرتعی )% 35 / 96 ( و اراضی کشاورزی )% 8 / مناطق مسکونی )% 3 و مناطق آبی میباشد. نتایج مدلسازی نشان میدهد که در طی 21 سال، علیرغم روند کاهشی میزان بارندگی در 14/ منطقه و ثابت بودن ویژگیهای هیدرولوژیکی در طول زمان، عمق رواناب تولیدی در حوضه به طور متوسط 2میلیمتر بر اثر تغییرات در کاربری زمین افزایش داشته است که سهم مناطق مسکونی و زمینهای کشاورزی در افزایش حجم رواناب به ترتیب 37/26 و 27/91 درصد بوده است. این مدل با ارائه نقشه توزیع مکانی رواناب، امکان شناسایی مناطق حادثه خیز، پهنه بندی سیل و همچنین مدیریت سیل را فراهم میسازد.