محمد بشیرگنبد

مقدمه و هدف: همهساله با نفوذ سامانههای بارشی و همچنین شرایط محلی که بیشتر تحت تأثیر فعالیتهای غیراصولی بشر است، سیل خسارات زیادی به منابع طبیعی، سکونتگاهها و پروژهها وارد میکند. گاهی در اثر سیالب ایستگاههای هیدرومتری تخریب شده و یا اینکه حوزه آبخیز کوچک فاقد ایستگاه هیدرومتری میباشند، درنتیجه برآورد رواناب و دبیهای حداکثر سیالب نیازمند روش مناسبی است تا در این حوضهها، مقادیر رواناب و سیالب محاسبهشده و از خسارات آنها پیشگیری شود. پیشگیری از این خسارات زمانی اهمیت دوچندانی دارد که حوضه موردمطالعه مشرف به مکانهایی با تراکم باالی سکونتگاه و تأسیسات شهری باشد که میتواند جان بسیاری از ساکنین را تهدید نماید. در این تحقیق حوزه آبخیز مشرف به شهر مالیر بهمنظور برآورد میزان رواناب در هریک از زیر حوضههای آن موردبررسی قرار گرفت. مواد و روشها: حوزهآبخیز مشرف به شهر مالیر با وسعت 14700 هکتار از شمال تا شمال شرقی شهر کشیده شده است. پردازش مدل رقومی ارتفاعی و بازدیدهای میدانی منجر به شناسایی 5 زیر حوضه در منطقه مشرف به شهر شد. برای برآورد ارتفاع رواناب و حجم سیالب در هر زیر حوضه از روش شماره منحنی استفاده شد. شدیدترین واقعه بارش به مقدار 88 میلیمتر در روز با در دوره بازگشت 30 سال به عنوان بارش طراحی و مقدار بارش پیشین در 5 روز قبل از این واقعه با مقدار تجمعی 2/45 میلیمتر لحاظ شد. برای محاسبه پارامترهای فیزیکی حوضه در این مطالعه با استفاده از سامانه اطالعات جغرافیایی نقشههای توپوگرافی، زمینشناسی، پوشش گیاهی، خاک و همچنین نقشه کاربری اراضی رقومی یا تولید شد. با به کارگیری تصاویر سنتینل-2 که دارای 13 باند طیفی و توان تفکیک مکانی 10 متری است هم زمانی نقشه های وضعیت کاربری اراضی و بارش طراحی تامین شد. سپس با استفاده از تلفیق الیههای گروههای هیدرولوژیکی خاک، کاربری اراضی و پوشش گیاهی و با بهکارگیری روش سرویس حفاظت خاک ایاالتمتحده، نقشه شماره منحنی تولید شد. با توجه به مقدار بارندگی 5 روز قبل و قرار گیری حوضه در شرایط رطوبت پیشین مرطوب، مقدار شماره منحنی برای حالت مرطوب تصحیح شد. مقادیر شماره منحنی با سه رویکرد شماره منحنی وزنی برای هر زیر حوضه، میانگین حسابی شماره منحنی هر زیر حوضه و رویکرد ارتفاع رواناب وزنی برای هر شماره منحنی در واحدهای کاری، مورد مقایسه قرار گرفت. از روش کرپیچ برای مح