مهدی قبولی

بادرنجبویه (Melissa officinalis L.) گیاهی دارویی متعلق به خانواده نعناعیان (Lamiaceae) می باشد که خواص آرام بخشی، آنتی اکسیدانی، ضد اسپاسمی، ضد نفخ، ضد باکتری، ضد ویروسی و ضد التهابی دارد. در این تحقیق، اثر 11 تیمار شامل محلول پاشی با عصاره کشت (0، ¼ و ½ v/v)، هموژنایت سلولی (20، 40، 80 و mg l-1160) و اثر توام ½ عصاره کشت با 20، 40، 80 و mg l-1160 هموژنایت سلولی قارچ پیریفورموسپورا ایندیکا در شرایط گلخانه ای و بصورت طرح کاملاً تصادفی بر اجزای اصلی اسانس بادرنجبویه بررسی شد. 38 ترکیب در اسانس بادرنجبویه با استفاده از دستگاه GC/MS شناسایی شد که اجزای اصلی آن را به ترتیب سیترونلال، ترنس کارول، سیترال و لینالول تشکیل دادند. سیترونلال و ترنس کارول به ترتیب با 99/8 و 32/7 درصد ترکیب های اصلی اسانس بودند. نتایج جدول تجزیه واریانس نشان داد که اثر تیمارها بر میزان ترکیبات عمده بادرنجبویه در سطح احتمال 1 درصد بسیار معنی دار بود. نتایج مقایسه میانگین تیمارها نشان داد بیشترین مقدار ترکیبات عمده اسانس بادرنجبویه شامل سیترونلال، ترنس کارول، سیترال و لینالول توسط تیمار ½ عصاره کشت بهمراه mg l-1 160 هموژنایت سلولی و کمترین میزان در تیمار شاهد به دست آمد. در اغلب موارد ترکیبات عمده اسانس بادرنجبویه در شرایط این تحقیق با همدیگر ارتباط مثبت و معنی داری داشتند. محلول پاشی با محرک های مذکور، باعث بهبود تولید ترکیبات اصلی اسانس بادرنجبویه در مقایسه با گیاهان شاهد شد.