مهدی قبولی

سرخارگل (Echinacea purpurea L.) یکی از مهمترین گیاهان دارویی می باشد. مواد موثره این گیاه، خاصیت ضد ویروسی و تقویت کنندگی سیستم دفاعی بدن دارند. دوره رشد طولانی مدت و محدودیت های محیطی، تولید دارو از گیاه سرخارگل را مشکل نموده است. کشت ریشه های نابجا جایگزینی مناسب برای تولید متابولیت های ارزشمند ثانویه می باشد. در این تحقیق، در راستای بهینه کردن شرایط القای ریشه نابجا از برگ گیاه دارویی سرخارگل، اثر عصاره کشت قارچ پیریفورموسپورا ایندیکا (شاهد، 0، 2/5 ،5 ،7/5 حجمی/حجمی) در محیط کشت MS حاوی 3 میلی گرم در لیتر نفتالین استیک اسید با طرح پایه کاملاً تصادفی در پنج تکرار بررسی شد. بعد از چهار هفته، صفات درصد القای ریشه نابجا، متوسط تعداد ریشه های نابجا و متوسط طول ریشه های نابجا یادداشت شدند. نتایج جدول تجزیه واریانس نشان داد که اثر عصاره کشت قارچ پیریفورموسپورا ایندیکا بر القای ریشه نابجای سرخارگل در سطح احتمال 1 درصد بسیار معنی دار می باشد. نتایج مقایسه میانگین تیمارها نشان داد بیشترین متوسط تعداد ریشه های نابجا در ریزنمونه های کشت شده (20/75) در تیمار حاوی 2/5% (حجمی/حجمی) عصاره کشت در محیط کشت MS بدست آمد. بیشترین درصد القای ریشه نابجا (100%) مربوط به تیمار های حاوی عصاره کشت بود. کمترین متوسط طول ریشه های نابجا (1/1 سانتیمتر) مربوط به شاهد و بیشترین آن (3/5 سانتیمتر) مربوط به تیمار حاوی 7/5% (حجمی/حجمی) عصاره کشت بود. نتیجه گیری می شود که اضافه کردن عصاره کشت این قارچ در محیط کشت MS باعث بهبود تولید ریشه نابجا در مقایسه با شاهد شد.