مهدی قبولی

کاسنی(Cichorium intybus L.) متعلق به خانواده Asteraceae گیاهی است که به عنوان یک گیاه دارویی در بین مردم کشورهای مختلف استفاده فراوانی داشته است. ریشه این گیاه منبع خوبی برای اینولین بوده که کاربردهای دارویی و غذایی دارد. یکی از سیستم های نسبتاً جدیدی که می توان در آن گیاهان دارویی را کشت کرد، سیستم هواکشت است. در این پژوهش با استفاده از طرح کاملا تصادفی اثر تیمار کود زیستی نیتروکارا (غلظت 1، 2، 3 در هزار و شاهد) و قارچ Piriformospora indica (غلظت 5/2، 5، 5/7 سی سی و شاهد) بر صفات مورفوفیزیولوژیک گیاه کاسنی در سیستم هواکشت با گیاهان کشت شده در خاک مقایسه شدند. نتایج مقایسه میانگین اثر تیمار کود زیستی نیتروکارا در سیستم هواکشت نشان داد که غلظت 3 در هزار کود نیتروکارا بیشترین ارتفاع کل گیاه (cm 7/198)، طول ریشه (cm 7/123)، تعداد برگ (2/76) ، وزن تر (4/513 گرم) و خشک اندام هوایی (7/79 گرم)، وزن خشک (6/38 گرم) و تر ریشه (7/250 گرم)، پرولین (27/0)، کربوهیدرات (72/0)، کلروفیل a (3/8 میلی گرم بر گرم)، b (6/5 میلی گرم بر گرم) و کارتنوئید (7/4 میلی گرم بر گرم) و درصد محتوای آب نسبی (17/68 درصد) را داشته است درحالی که کمترین ارتفاع کل گیاه، طول ریشه، تعداد و سطح برگ، وزن تر و خشک اندام هوایی، وزن تر و خشک ریشه، پرولین، کربوهیدرات، کلروفیل a، b و کارتنوئید، و محتوای آب نسبی مربوط به شاهد بوده است. نتایج اثر تیمار کود زیستی نیتروکارا در شرایط گلدانی نیز نشان داد که غلظت 3 در هزار کود نیتروکارا برای صفات مورد مطالعه بهترین نتیجه را داشته است. همچنین نتایج نشان داد که غلظت 5/7 سی سی قارچ Piriformospora indica بیشترین ارتفاع کل گیاه (cm 7/176)، طول ریشه (cm 5/127)، تعداد برگ (5/138)، وزن تر (4/111 گرم) و خشک اندام هوایی (3/22 گرم)، وزن خشک (2/46 گرم) و تر ریشه (8/230 گرم)، پرولین (34/0)، کلروفیل a (05/6 میلی گرم بر گرم) و b (4/4 میلی گرم بر گرم) را در سیستم هواکشت داشته است. در حالی که کمترین ارتفاع کل گیاه، طول ریشه، تعداد و سطح برگ، وزن تر و خشک اندام هوایی، وزن تر و خشک ریشه، پرولین، کربوهیدرات، کلروفیل a، b و کارتنوئید و محتوای آب نسبی مربوط به شاهد در سیستم هواکشت بوده است. نتایج بررسی اثر قارچ Piriformospora indicaدر شرایط کشت گلدانی نشان داد که غلظت 5/7 سی سی از این قارچ به