انار یک منبع طبیعی از ترکیبات فنلی است که سرشار از انتیاکسیدانهایی همچون تانن، پلیفنل، فلاونوئید، ویتامین C و آنتوسیانین ها می باشد. کشور ما از نظر تنوع، کیفیت، تولید و صادرات این میوه مقام اول دنیا را داراست؛ لیکن ارزیابی متابولیتی در بین ژنوتیپ های موجود در کلکسیون های انار صورت نگرفته است. میوه انار همچنین به دلیل ظرفیت آنتی اکسیدانی بالا و اثرهایی که در کاهش خطر ابتلا به بیماری های قلبی و سرطان دارد به لحاظ دارویی حائز اهمیت است. به منظور بررسی برخی از صفات مورفولوژیکی و بیوشیمیایی میوه، 28 رقم ملس انار با استفاده از یازده صفت کمی و کیفی مورد ارزیابی قرار گرفتند. این آزمایش درقالب طرح کاملا تصادفی با 28 ژنوتیپ درسه تکرار انجام شد. ارقام از کلکسیون ژنتیکی انار یزد برداشت شدند و پس از اندازه گیری صفات مورد نظر، داده ها با نرم افزار آماری SAS آنالیز شد. کلیه صفات مورد بررسی به غیر از وزن میوه اختلاف معنی داری در بین ارقام داشتند که نشان دهنده تنوع در هر صفت است. بیشترین ظرفیت آنتی اکسیدانی مربوط به ارقام ملس نار پوست قرمز مریوان، ملس یزدی و ملس دانه قرمز کن بود. . بالاترین اسیدیته به رقم ملس زود رس کن تعلق داشت. بالاترین وزن به رقم ملس سوزک رامهرمز، بیشترین قطر میوه به رقم ملس پوست نازک ریجاب و بالاترین ضخامت پوست به رقم ملس دانه سیاه بافق یزد مربوط بود. بیشترین وزن صد دانه در رقم ملس پوست نازک ریجاب، بالاترین قطر تاج به رقم طوق ملس درجه یک راور متعلق بود. ارقام ترش ملس ساوه، ملس دانه سفید سیرجان و رقم ملس یزدی به ترتیب دارای بیشترین میزان محتوای پلی فنلی، آنتوسیانین و میزان مواد جامد محلول بودند. این نتایج راهنمای مناسبی جهت انتخاب رقم مناسب و کشت آن به منظور ارتقاء سلامت جامعه و همچنین صادرات است.
