مهدی قبولی

miRNAها از جمله مهم ترین RNAهای تنظیمی هستند که نقش خود را در مرحله پس از رونویسی ایفا می کنند. برخی miRNAها حفاظت شده نقش بسیار کلیدی در فعالیت های حساس و مهم گیاه را ایفا می کنند و با تنظیم حساس و دقیق ژن ها در مسیرهای شناخته شده و مهم گیاهی، امکان پاسخ مناسب گیاه به تغییرات مراحل رشدی یا شرایط محیطی را فراهم می کنند. تنش خشکی یکی از مهم ترین تنش های غیر زیستی می باشد تولید محصولات کشاورزی را با محدودیت روبرو ساخته است. امروزه نقش قارچ های مایکوریزا در افزایش توان گیاه در مقابله با تنش های زیستی و غیر زیستی بسیار مورد توجه قرار گرفته است. در این مطالعه با استفاده از روش qRT-PCR الگوی بیان دو miRNA حفاظت شده گیاهی، miR160 و miR167 در برنج مورد بررسی قرار گرفت. بررسی ها نشان داد در مواجهه با تنش خشکی گیاهانی که با قارچ تیمار نشده اند بیان miR160 افزایش بسیار شدید را نشان داد در صورتی که در گیاهان تیمار شده با قارچ افزایش بیان بسیار کمتر بود. همچنین miR167 در گیاهان تیمار شده با قارچ تقریبا در شرایط نرمال تغییر بیان نشان نداد در صورتی که در شرایط استرس و بدون قارچ کاهش بیان نشان داد. تغییر بیان هر دو این miRNAها که در کنترل فاکتورهای رونویسی ARF نقش دارند در شرایطی که گیاهان تیمار شده با قارچ در معرض تنش قرار گرفتند تا حد زیادی متعادل شده است. بطور کلی نتایج نشان داد که اثر همزیستی قارچ با گیاه می تواند با کاهش اثرات تنش و حساسیت گیاه از طریق تنظیم پیام رسانی اکسین با واسطه miR160 و miR167 و فاکتورهای رونویسی ARF در پاسخ گیاه به تنش نقش مثبت خود را بازی کند