مهدی قبولی

تنش سرما یکی از مهم ترین عوامل محیطی محدود کننده توزیع جغرافیایی و عملکرد گیاهان مختلف از جمله انگور است. این پژوهش در قالب دو آزمایش انجام گرفت. در آزمایش اول پتانسیل تحمل به سرمای سه رقم انگور بیدانه سفید، بیدانه قرمز و فلیم سیدلس در چهار رژیم دمایی (24، 4، 0 و C◦4-) مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج نشان داد در زمان مواجهه با سرما میزان نشت یونی، پراکسیداسیون لیپید و محتوای نسبی آب رقم بیدانه قرمز در مقایسه با رقم بیدانه سفید و فلیم سیدلس کمتر بود ولی میزان آنزیم های مقابله کننده با ROS، قندهای محلول و اسیدآبسزیک در این رقم بیشتر از دو رقم دیگر بود. در آزمایش دوم، ابتدا تأثیر کاهش تدریجی (C/hr◦ 2) و کاهش سریع دما (C/hr◦ 5) از دمای 24 به C◦4 روی فاکتورهای فیزیولوژیکی مختلف در رقم بیدانه سفید بررسی گردید. بررسی نتایج نشان داد که گیاهانی که در معرض کاهش سریع دما بودند، نشت یونی، پراکسیداسیون لیپید و میزان پراکسیدهیدروژن بیشتری نسبت به گیاهانی که در معرض کاهش تدریجی دما بودند، داشتند اما تجمع اسیدآبسزیک، آنزیم های مقابله کننده با ROS، پرولین و فنول کل در گیاهان در معرض تنش تدریجی بیشتر بود. در قسمت دوم این آزمایش، با توجه نقش مهمی که miRNAها (RNAهای کوچک غیر کد کننده) در تنظیم رشد گیاه و تطابق با شرایط محیطی ایفا می کنند، اثر کاهش تدریجی دما روی فراوانی miRNAها در انگور بیدانه سفید مورد بررسی قرار گرفت. چهار کتابخانه RNA کوچک از برگ های انگور بیدانه سفید رشد یافته در شرایط تنش سرما و نرمال (هر کدام دو تکرار) ساخته شد. 158 عدد miRNA شناخته شده و 324 عدد miRNA جدید با روش توالی یابی با کارایی بالا در مجموع 4 کتابخانه شناسایی شد. 38 عدد miRNA تفرق بیان یافته در اثر تنش سرما شناسایی شدند که 28 عدد miRNA افزایش بیان و 10 عددmiRNA کاهش بیان یافتند. الگوی بیان شش miRNA تفرق بیان یافته با آنالیز qRT-PCR صحت سنجی شد. ژن های هدف پیش بینی شده برایmiRNA های تفرق بیان یافته، اغلب فاکتورهای رونویسی مهم مانند ARF، SPL، GRAS، NFYA و HD-ZIP III را کنترل می کنند. آنالیز غنی سازی miRNA های تفرق بیان یافته نشان داد که شبکه های پاسخ به کمبود سولفات، پاسخ به کمبود فسفات، پاسخ به یون مس، تنظیم فرایند بیوسنتز آنتوسیانین، رشد و توسعه برگ، مسیر انتقال پیام اکسین و اسید آبسزیک از شبکه های مهم غنی ش