مهدی قبولی

از مهمترین عوامل محدود کننده تولید در گیاهان زراعی و باغی در اکثر نقاط دنیا تنش خشکی می باشد که طبق گزارشات موجود یکی از عوامل اصلی کاهش عملکرد می باشد. یکی از مهمترین روش های بیولوژیک بمنظور بهبود رشد گیاه و افزایش مقاومت در شرایط تنش، همزیستی ریشه گیاهان با میکروارگانیسم های خاک می-باشد. که یکی قارچ های اندوفیت مدل برای مطالعات همزیستی، قارچ Piriformospora indica می باشد. هدف از اجرای این پژوهش بررسی تأثیر اینوکولوم های مختلف قارچ اندوفیت P. indica بر برخی پارامترهای مورفوفیزیولوژیکی گیاه گوجه فرنگی در شرایط نرمال و تنش خشکی بود. این بررسی به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی با سه تکرار در گلخانه ای تجاری واقع در شهرک گلخانه ای شهرستان ملایر انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل چهار سطح قارچ (بدون تلقیح، تلقیح با اسپور قارچ، تلقیح با میسیلیوم و تلقیح با عصاره قارچ به صورت محلول پاشی برگی) و دو سطح تنش خشکی (نرمال F.C و 50%(F.C بود. پس از جوانه دار شدن بذور تلقیح آن با تیمارهای مختلف قارچ مذکور انجام شد و سپس گیاهان به گلدان ها منتقل گردید. هفت هفته بعد از تلقیح و در زمان مشاهده تفاوت بین تیمارها، تنش خشکی بصورت تدریجی اعمال شد. بعد از گذشت ده هفته از اعمال تنش خشکی و در زمان رسیدگی میوه نمونه گیری انجام شد. نتایج نشان داد که تنش خشکی اکثر صفات اندازه گیری شده را بطور معنی داری تحت تاثیر قرار داده است؛ همچنین تلقیح قارچ بر روی صفاتی از جمله ارتفاع بوته، تعداد میوه، وزن کل میوه، فسفر برگ، پتاسیم و کلسیم میوه و میزان رنگیزه های فتوسنتزی میوه اثر افزایشی داشته و کلیه صفات اختلاف معنی داری نسبت به تیمار شاهد داشتند. تلقیح قارچ با گیاه گوجه فرنگی تحت تنش خشکی موجب بهبود شرایط گیاه و افزایش مقاومت گیاهان میزبان گردید. میزان کلروفیل a و b در شرایط تنش تغییر معنی دار نداشت اما با تلقیح قارچ مقدار آن بطور معنی داری افزایش پیدا کرد. محتوای کربوهیدرات و پرولین گیاه گوجه فرنگی تحت تنش خشکی به صورت معنی داری کاهش یافت که در اثر تلقیح قارچ این صفت افزایش پیدا کرد اما میزان آن معنی دار نبود. نشت الکترولیت تحت تنش خشکی به صورت معنی داری افزایش پیدا کرد که تلقیح قارچ موجب کاهش معنی دار آن شد. بطورکلی نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که استفاده از اسپور و میسیلیوم قارچ P. indi