سابقه و هدف: نزدیک 98 درصد پتاسیم خاک به ریخت کانیهایی است که برای گیاهان فراهم نمیباشد. از سوی دیگر، کاربرد پیوسته کودهای شیمیایی دارای پیامدهای ناخواسته برای زیستگاههای گوناگون است. ریزجانداران اسیدزا میتوانند سیلیکاتهای کانی دارای پتاسیم را دگرگون کرده و پتاسیم فراهم برای گیاهان رها کنند. این پژوهش با هدف جداسازی و شناسایی باکتری های گشاینده پتاسیم و هم چنین گشاینده فسفر و آهن از خاک پیرامون ریشه های سیب زمینی از کانی های آن ها (سیلیکات های پتاسیم، تری کلسیم فسفات و هماتیت) با هدف ساخت کود زیستی از باکتری های افزاینده رشد گیاه انجام شد. مواد و روش ها: باکتری های گشاینده پتاسیم از خاک پیرامون ریشه های سیبزمینی جداسازی شدند. جدایه ها برای بررسی توان رهاسازی پتاسیم از سه کانی بیوتیت، موسکویت و فلدسپات پتاسیم به گونه کیفی با کشت نقطه ای و بر پایه پیدایش هاله روشن (روش هالو) و یا دگرش رنگ کشتگاه الکساندروف آزمایش و گزینش شدند. سپس برای برآورد توان کمی جدایهها در رهاسازی پتاسیم، آنها در کشتگاه آبکی الکساندروف کشت شد. برای بررسی توان گشایش کانی تری کلسیم فسفات جدایهها همانند بالا ولی از کشتگاه پیکوفسکیا بهرهگیری شد. برای ارزیابی توان گشایش آهن نیز از کشتگاه پیکوفسکیای بهبود یافته با کانی هماتیت بهره گیری شد. این پژوهش برای رهاسازی پتاسیم به گونه آزمایش فاکتوریل با طرح کاملاً تصادفی انجام شد که در آن گونه کانی به کار رفته در سه سطح (موسکویت، بیوتیت و فلدسپات پتاسیم) فاکتور نخست و 30 جدایه باکتری فاکتور دوم بود. برای رهاسازی فسفر و آهن طرح کاملاً تصادفی بود و تنها توان 30 جدایه با کاربرد یک کانی (تری کلسیم فسفات یا هماتیت) آزمون شد. انجام شد. جدایه ها، با بهره گیری از روش های ریخت شناسی، آزمون بیوشیمیایی و SAS آنالیزهای آماری با نرم افزار مولکولی بررسی و شناسایی شدند. سپس 10 جدایه برتر شناسایی شده و آزمون های توان، افزایندگی رشد گیاه در آن ها آزمون شد. یافته ها: از 30 جدایه با توان رهاسازی پتاسیم، فسفر و آهن، 10 جدایه برتر جداسازی و شناسایی گردیدند. 647/ بررسی های فلیم فتومتری نشان داد که اندازه پتاسیم رها شده با جدایهها در کشتگاه دارای بیوتیت میان 18 sahel_4255@yahoo.com : * مسئول مکاتبه 1399 ( نشریه مدیریت خاک و تولید پایدار جلد ( 10 )، شماره ( 4 56 5416 میلی گرم بر کیل
