میر مهرداد میرسنجری

کشاورزی پایدار نوعی کشاورزی است که در جهت منافع انسان بوده، کارایی بیشتری در استفاده از منابع دارد و با محیط در توازن است. در کشاورزی پایدار بر ثبات عملکرد در طولانی مدت با حداقل تاثیر بر محیط تاکید می شود. آلودگی منابع آب به وسیله سموم آفت کش یکی از مهمترین عوامل بازدارند در خصوص توسعه ی کشاورزی پایدار محسوب می گردد. از آنجا که در شهرستان ملایر زمین های کشاورزی و باغهای زیادی وجود دارد که به صورت دوره ای سمپاشی می شوند و همچنین چون آب شرب اهالی منطقه بیشتر از آبهای زیر زمینی تأمین می گردد، احتمال نشت سموم به داخل این چاهها وجود دارد. به همین لحاظ مصرف سموم آفت کش می تواند تهدیدی برای منابع تأمین آب شرب شهرستان محسوب گردد. برای اینکه این منابع مهم سالم بمانند لازم است در صورت آلودگی منبع آلوده به سرعت شناسایی و روند گسترش آلودگی پیش بینی شود و تمهیدات لازم برای پاکسازی و جلوگیری از گسترش آن به عمل آید. از میان آفت کشها، آفت کشهای آلی کلردار به دلیل طبیعت چربی دوستی و تجزیه شیمیایی و بیولوژیکی پایین آنها و توانایی تغلیظ زیستی و راه یابی به زنجیره غذایی، بیشتر مورد توجه می باشند و بعد از آن آفت کشهای فسفره قرار دارند. در این مطالعه یک وسعت تقریبی 1000 هکتاری بعنوان محدوده ی مطالعاتی انتخاب و از خاکهای آن نمونه برداری می گردد و سپس با استفاده از شاخصهای مبتنی بر پتانسیل حرکت GSU (Groundwater Ubiquity Score ) مثل فاکتور کاهش AF (Attenuation Factor) و فاکتور کندی RF (Retardation Factor) نقشه های آسیب پذیری آبهای زیرزمینی تهیه می گردد. شاخص GUS پتانسیل آبشویی شیمیایی آفت کش و انتقال به آبهای زیرزمینی را ارائه می کند. این شاخص فقط پارامترهای حذب و تجزیه را در نظر می گیرد. شاخص RF فرایند تجزیه را در محیط خاک در نظر نمی گیرد ولی توانایی آبشویی آفت کش به خارج از ناحیه غیر اشباع را در حالتی که جریان آب کافی برای انتقال آن وجود داشته باشد نشان می دهد. شاخص AF نه تنها پارامتر RF را در خود دارد بلکه فرایند تجزیه آفت کش و مشخصات هیدرولوژیک منطقه را نیز در نظر می گیرد و به همین دلیل شاخص AF واقع بینانه تر از RF باشد. نمونه های تهیه شده با استفاده از روش HPLC (High Performance Liquid Chromatography) آنالیز می شوند تا ضمن استناد به اطلاعات ارائه شده توسط اداره ی جهاد کشاورزی، بصورت آ