میر مهرداد میرسنجری

زمینه و هدف: استقرار کارخانه­ های گندله سازی و فولاد در حاشیه­ شهر اردکان احتمال انتشار آلاینده­ های مختلف به­ ویژه فلزات سنگین را به محیط پیرامونی افزایش داده است. هدف از این پژوهش ارزیابی وضعیت آلودگی خاک حاشیه­ این صنایع به عناصر سنگین با استفاده از شاخص­ آلودگی (PI)، شاخص جامع آلودگی نمرو (NIPI)، شاخص زمین انباشتگی (Igeo) و شاخص غنی شدگی (EF) است. روش بررسی: در این مطالعه، 57 نمونه­­ ترکیبی خاک به روش سیستماتیک تصادفی از عمق 0 تا cm 5 تهیه و غلظت فلزات سنگین وانادیوم (V)، سرب (Pb)، نیکل (Ni)، مولیبدن (Mo)، کروم (Cr)، کادمیوم (Cd)، آرسنیک (As) و روی (Zn) با استفاده از دستگاه ICP-OES اندازه گیری شد. یافته­ ها: براساس نتایج، بیشترین و کمترین میانگین شاخص ­های Igeo (0/49 و 0/36) و PI (2/16 و 1/17) مربوط به نیکل و همچنین بیشترین و کمترین شاخص EF به ترتیب ناشی از روی (1/25) و مولیبدن (1/17) بود. شاخص EF حاصل از سرب، وانادیم و روی به ترتیب با فراوانی 15/8، 5/3 و 1/8 درصد خاک منطقه­ را در کلاس غنی شدگی متوسط قرار داد. نقاط داغ آلودگی سرب، وانادیم، نیکل و روی در نزدیک­ترین فاصله نسبت به این صنایع و در پایین دست جهت وزش باد واقع شده است. نتیجه ­گیری: شاخص ­های Igeo و EF عمدتا کلاس پایین آلودگی خاک را نشان داد. شاخص ­های PI و NIPI در غالب ایستگاه­ ها در کلاس آلودگی متوسط قرار داشت و بالاترین میزان این دو شاخص مربوط به خاک سطحی ایستگاه شماره 30 در نزدیکی صنایع فولاد بود. بنابراین می ­توان نتیجه گرفت که فعالیت صنایع مذکور­ بر روند آلودگی خاک منطقه­ مطالعاتی تاثیر داشته است.