میر مهرداد میرسنجری

شهرها به عنوان پرمصرفترین اکوسیستم جهان مسئول بخش عظیمی از مشکلات محیطزیستی جهان هستند. اطلاع از شرایط بومشناختی حاکم بر منطقه جهت دستیابی به توسعهپایدار و کاهش روند تخریب روزافزون منابعطبیعی و محیط-زیست ضروری است. رویکرد ردپای بومشناختی، به عنوان روشی برای اندازهگیری سطوح پایداری مورد توجه بسیاری است. لذا در این پژوهش ردپایبومشناختی و ظرفیتزیستی اکوسیستم شهری همدان در سال 1393 مورد بررسی قرار گرفت. ردپایبومشناختی در بخش مصرف در چهار منطقه و ردپای بخش تولید برای کل شهر مورد ارزیابی قرار گرفت. ردپای بوم-شناختی بخش مصرف در هر کدام از چهار منطقه شهری برآورد و با استفاده از نرمافزار spss اختلاف معنیدار بین مناطق مشخص شد. نتایج نشان داد که سرانهی ردپای بومشناختی در بخش مصرف شامل بخشهای مسکن، حملونقل، خدمات، کالا و غذا، 13/0 هکتار جهانی است که از سرانهی ردپای ملی (7/2 هکتار جهانی) کمتر است. بیشترین ردپای بومشناختی در این بخش، ردپای حملونقل با 39/49980 هکتار جهانی (سرانهی 09/0) و کمترین ردپا در این بخش ردپای غذا با 41/386 هکتار جهانی (سرانهی 0007/0) میباشد. ظرفیتزیستی شهر59/0 هکتار جهانی بدست آمد. در بخش مصرف شهر همدان مازاد بومشناختی با سرانهی 49/0 هکتار جهانی برآورد شد که نشان دهندهی تقاضای کمتر از عرضه در این بخش است. همچنین شهر همدان در بخش تولید با ردپای بومشناختی 498527 هکتارجهانی، دچار کسری بومشناختی با سرانهی 34/0 هکتارجهانی است. نتایج نشان داد که بین ردپای بومشناختی مصرف در نقاط مختلف شهری تفاوت معنی-داری وجود ندارد و بخش تولید سبب ناپایداری اکولوژیکی شهر همدان شد.