میر مهرداد میرسنجری

خاک یکی از مهم ترین منابع طبیعی هر کشور است که در حال حاضر هیچ گونه جایگزین مطرح برای آن وجود ندارد. یکی از عوامل اصلی نابودی بسیاری از زمین های حاصلخیز پدیده فرسایش خاک است که سبب هدررفت عناصر غذایی خاک میشود. تحقیق حاضر با هدف بررسی مهمترین کارکرد اکوسیستم جنگلی یعنی حفظ و نگهداشت عناصر غذایی خاک و ارزش گذاری این کارکرد در منطقه حفاظت شده مانشت و قلارنگ در استان ایلام انجام شد. بدین منظور ابتدا نقشه واحدهای کاری در منطقه مورد مطالعه تهیه و مقادیر NPK در خاک مناطق فرسایش نیافته )نقاط شاهد( و مناطق فرسایش یافته تعیین شد. سپس میزان فرسایش و رسوب ویژه در هر واحد کاری با استفاده از مدل MPSIAC محاسبه شد. مقدار هدررفت NPK بر اساس مقادیر عناصر غذایی اندازه گیری شده در خاک مناطق فرسایش نیافته و مناطق فرسایش یافته، تعیین و در نهایت بر اساس روش اقتصادی هزینه جایگزینی ارزش پولی نگهداری عناصر غذایی در اثر حفاظت خاک به وسیله پوشش جنگلی محاسبه شد. نتایج به دست آمده حاکی از این است که میانگین فرسایش ویژه در منطقه مورد مطالعه 5 تن در هکتار می باشد که از میزان استاندارد جهانی ) 4 تن در هکتار( کمتر است. / معادل 45 21 کیلوگرم عناصر / یافته ها نشان داد که سالانه در هر هکتار معادل 11 NPK در اثر فرسایش 38883 ریال در هکتار / خاک و خروج خاک جنگل نابود می شود که معادل ارزش جاری 54 در سال می باشد. در محدوده مورد مطالعه با وسعت 1497 هکتار سالانه حدود 92225 کیلوگرم عناصر NPK در اثر فرسایش خاک هدر می رود که به منزله کاهش حاصلخیزی و تحمیل هزینه ای معادل 145882452 ریال به محیط زیست می باشد. همچنین مشخص گردید 731375 ریال خسارت توسط فرسایش خاک و / که هر هکتار جنگل از وارد آمدن 99 هدررفت تنها سه عنصر غذایی نیتروژن، فسفر و پتاسیم جلوگیری می کند که این امر بیان کننده ارزش اقتصادی حفظ جنگل در جلوگیری از رخداد فرسایش خاک و هدررفت آن است