محسن نظرزاده زارع

امروزه وقوع پدیده پرزنتیسم سازمانی نه تنها بر بهره وری سازمان، بلکه بر سلامت کارکنان سازمان نیز اثر منفی دارد. نکته بسیار مهمی که در این خصوص باید مدنظر قرار داد این است که در بسترسازمانی، کیفیت تبادل رهبر-عضو می تواند بر افزایش یا کاهش پدیده پرزنتیسم مؤثر باشد. در کنار ارتباط بین کیفیت تبادل رهبر- عضو و پرزنتیسم سازمانی، کیفیت تبادل رهبر- عضو نیز می تواند به طور مستقیم با تعهد سازمانی در ارتباط باشد. ازاین رو هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی تحلیل رابطه تبادل رهبر-عضو و پرزنتیسم سازمانی کارکنان دانشگاه از طریق تعهد سازمانی بود. برای نیل به این مقصود، از روش توصیفی- همبستگی با تکیه بر مدل یابی معادلات ساختاری استفاده شد. جامعه پژوهش حاضر شامل همگی کارکنان زن و مرد دانشگاه ملایر به تعداد 145 نفر بودند که با توجه به تعداد کم آن ها برای انتخاب نمونه ها از روش سرشماری استفاده شد. برای گردآوری اطلاعات در این پژوهش از سه پرسشنامه تبادل رهبر- عضو، پرزنتیسم سازمانی و تعهد سازمانی استفاده شد. برای تجزیه وتحلیل داده های پژوهش نیز از آمار توصیفی و آمار استنباطی در دو نرم افزار SPSS نسخه 23 و SMART PLS نسخه 3 استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که تبادل رهبر-عضو بر پرزنتیسم سازمانی با ضریب مسیر (271/0-)، تبادل رهبر-عضو بر تعهد سازمانی با ضریب مسیر (585/0) و تعهد سازمانی بر پرزنتیسم سازمانی با ضریب مسیر (286/0-) در سطح (01/0) معنادار است. همچنین اثر غیرمستقیم تبادل رهبر-عضو بر پرزنتیسم سازمانی با نقش میانجی تعهد سازمانی، با مقدار آماره سوبل (627/2) در سطح05/0 معنادار است. نتیجه کلی این پژوهش نشان داد که تبادل رهبر-عضو تأثیر منفی و معناداری بر پرزنتیسم سازمانی دارد. به عبارت دیگر، هرچه تبادل بین رهبر و عضو سازمان بهتر باشد، پرزنتیسم سازمانی کمتر خواهد بود. همچنین تبادل رهبر-عضو تأثیر مثبت و معناداری بر تعهد سازمانی دارد. این بدان معنا است که با بهبود تبادل بین رهبر و عضو، تعهد سازمانی افراد افزایش می یابد. همچنین تعهد سازمانی تأثیر منفی و معناداری بر پرزنتیسم سازمانی دارد؛ بنابراین، هرچه تعهد سازمانی افراد بیشتر باشد، میزان پرزنتیسم سازمانی کاهش می یابد. افزون بر این، تبادل رهبر-عضو به طور غیرمستقیم و از طریق تعهد سازمانی بر پرزنتیسم سازمانی تأثیر می گذارد. به عبارت دیگر، تبادل رهبر-