در طی دهه اخیر شهر همدان، با افزایش مالکیت خودرو و افزایش رفاه نسبی، نرخ سفر از 1/7 سفر سواره به ازای هر نفر افزون شده است، به طوری که قریب به یک میلیون سفر سواره در طی روز در شبکه معابر شهر همدان جریان دارد. این تعداد سفر منشأ بسیاری از مشکلات دیگر شهر است به طوری که روزانه نزدیک به 088 هزار لیتر بنزین توسط خودروها مصرف میشود که این امر خود باعث افزایش آلودگی محیط زیست و در نتیجه کاهش ضریب ایمنی و سلامتی شهروندان می باشد. در این پژوهش ابتدا سیستم های نوین مطالعه شده توسط مشاورین حمل و نقل بصورت اجمالی تشریح می شود. سپس به بررسی شاخص های انتخاب سیستم حمل و نقل مبتنی بر توسعه پایدار پرداخته خواهد شد. شاخصها با استفاده از استانداردهای بین المللی و مطالعات گذشته انتخاب می شوند. شاخصهای مورد بررسی در این پژوهش معیار اقتصادی، فیزیکی، اجتماعی و زیست محیطی می باشند که خود به چند زیر شاخصه تقسیم می شوند. در تحلیل فرآیند سلسله مراتب و با استفاده از مقایسات زوجی هرکدام وزنی به خود می گیرند و در تشخیص گزینه های انتخابی تاثیرگذارند. در انجام مقایسات زوجی از 11 نفر از کارشناسان حمل و نقل که از مدیران اجرایی حمل و نقل درون شهری شهر همدان استفاده شده است. گزینه های انتخابی مورد استفاده در تحقیق سه نوع سیستم حمل و نقلی اتوبوس تندرو، تراموا و اتوبوس برقی می باشد. در انتخاب گزینه های انتخابی به بررسی و ارزیابی سیستم حمل و نقل عمومی حال حاضر و سایر سیستم های نوین حمل و نقل پرداخته شده است. تحلیل در سه سطح هدف، معیارها و گزینه های انتخابی مدل سازی شده است. مدل با استفاده از نظرات کارشناسان حمل و نقل آشنا و درگیر در مسائل و مشکلات ترافیکی شهر همدان راه اندازی می شود. تاکید می شود مدل با استفاده از بررسی شاخصه های مورد بررسی در شهر همدان سازگار بوده و قابلیت تعمیم به عنوان مدلی باز را ندارد.
